Oluyipada Imọlẹ
Ìmọ́lẹ̀ & Fọtómẹ́tírì — Láti Candela sí Lumen
Kọ́ àwọn ìwọ̀n fọtómẹ́tírì ní àwọn ẹka 5: ìtànṣán (lux), ìtànmọ́lẹ̀ (nit), okun ìmọ́lẹ̀ (candela), ìṣàn ìmọ́lẹ̀ (lumen), àti ìfihàn. Lóye ìyàtọ̀ láàrin ìmọ́lẹ̀ LÓRÍ àwọn ojú ilẹ̀ àti LÁTI orí àwọn ojú ilẹ̀.
Àwọn Ìpìlẹ̀ Fọtómẹ́tírì
Àwọn Opoiye Físíkà Márùn-ún
Fọtómẹ́tírì n wọn nǹkan 5 tó YÀTỌ̀! Ìtànṣán: ìmọ́lẹ̀ tó n bọ́ LÓRÍ ojú ilẹ̀ (lux). Ìtànmọ́lẹ̀: ìmọ́lẹ̀ tó n wá LÁTI orí ojú ilẹ̀ (nit). Okun: agbára orísun (candela). Ìṣàn: àpapọ̀ ìjáde (lumen). Ìfihàn: ìmọ́lẹ̀ x àkókò. A kò le dà wọ́n pọ̀!
- Ìtànṣán: lux (ìmọ́lẹ̀ LÓRÍ)
- Ìtànmọ́lẹ̀: nit (ìmọ́lẹ̀ LÁTI)
- Okun: candela (orísun)
- Ìṣàn: lumen (àpapọ̀)
- Ìfihàn: lux-second (àkókò)
Ìtànṣán (Lux)
Ìmọ́lẹ̀ tó n bọ́ LÓRÍ ojú ilẹ̀ kan. Àwọn ìwọ̀n: lux (lx) = lumen fún mítà onígun mẹrin. Ìmọ́lẹ̀ oòrùn: 100,000 lux. Ọ́fíìsì: 500 lux. Ìmọ́lẹ̀ òṣùpá: 0.1 lux. Ó n wọn bí ojú ilẹ̀ kan ṣe mọ́lẹ̀ tó nígbà tí a bá tan iná sí i.
- lux = lm/m² (lumen/àgbègbè)
- Ìmọ́lẹ̀ oòrùn: 100,000 lx
- Ọ́fíìsì: 300-500 lx
- A kò le yí i padà sí nit!
Ìtànmọ́lẹ̀ (Nit)
Ìmọ́lẹ̀ tó n wá LÁTI orí ojú ilẹ̀ kan (tí a fi jáde tàbí tí ó tàn padà). Àwọn ìwọ̀n: nit = candela fún mítà onígun mẹrin. Ojú èrońgbà tẹlifóònù: 500 nits. Kọ̀ǹpútà alágbèéká: 300 nits. Ó yàtọ̀ sí ìtànṣán! Ó n wọn ìmọ́lẹ̀ ojú ilẹ̀ náà fúnra rẹ̀.
- nit = cd/m²
- Tẹlifóònù: 400-800 nits
- Kọ̀ǹpútà alágbèéká: 200-400 nits
- Ó yàtọ̀ sí ìtànṣán!
- 5 opoiye físíkà ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ - a kò le dà wọ́n pọ̀!
- Ìtànṣán (lux): ìmọ́lẹ̀ LÓRÍ ojú ilẹ̀
- Ìtànmọ́lẹ̀ (nit): ìmọ́lẹ̀ LÁTI orí ojú ilẹ̀
- Okun (candela): agbára orísun ní itọsọna kan
- Ìṣàn (lumen): àpapọ̀ ìmọ́lẹ̀ tí ó jáde
- Ṣe ìyípadà nínú ẹka kan náà nìkan!
Àlàyé Àwọn Ẹka Márààrún
Ìtànṣán (Ìmọ́lẹ̀ LÓRÍ)
Ìmọ́lẹ̀ tó kọlu LÓRÍ ojú ilẹ̀ kan. Ó n wọn iye ìmọ́lẹ̀ tó kọlu agbègbè kan. Ìwọ̀n ìpìlẹ̀: lux (lx). 1 lux = 1 lumen fún mítà onígun mẹrin. Foot-candle (fc) = 10.76 lux. A n lò ó fún ìṣẹ̀dá iná.
- lux (lx): ìwọ̀n SI
- foot-candle (fc): ìwọ̀n imperial
- phot (ph): CGS (10,000 lx)
- Ó n wọn ìmọ́lẹ̀ tí a gbà
Ìtànmọ́lẹ̀ (Ìmọ́lẹ̀ LÁTI)
Ìmọ́lẹ̀ tí a fi jáde tàbí tí ó tàn padà LÁTI orí ojú ilẹ̀. Ìmọ́lẹ̀ tí o rí. Ìwọ̀n ìpìlẹ̀: nit = candela/m². Stilb = 10,000 nits. Lambert, foot-lambert jẹ́ ìwọ̀n ìtàn. A n lò ó fún àwọn ìfihàn, ojú èrońgbà.
- nit (cd/m²): ti òde òní
- stilb: 10,000 nits
- lambert: 3,183 nits
- foot-lambert: 3.43 nits
Okun, Ìṣàn, Ìfihàn
Okun (candela): agbára orísun ní itọsọna kan. Ìwọ̀n ìpìlẹ̀ SI! Ìṣàn (lumen): àpapọ̀ ìjáde ní gbogbo itọsọna. Ìfihàn (lux-second): ìtànṣán ní àkókò fún fọ́tòyíyà.
- candela (cd): ìpìlẹ̀ SI
- lumen (lm): àpapọ̀ ìjáde
- lux-second: ìfihàn
- Gbogbo wọn jẹ́ opoiye ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀!
Físíìsì ti Wíwọ̀n Ìmọ́lẹ̀
Òfin Onígun Mẹrin Olódìkejì
Okun ìmọ́lẹ̀ n dínkù pẹ̀lú ìjìnnà onígun mẹrin. Ìtànṣán E = Okun I / ìjìnnಠ(r²). Ìlọ́po méjì ìjìnnà = 1/4 ìmọ́lẹ̀. 1 candela ní mítà 1 = 1 lux. Ní mítà 2 = 0.25 lux.
- E = I / r²
- Ìlọ́po méjì ìjìnnà = 1/4 ìmọ́lẹ̀
- 1 cd ní 1m = 1 lx
- 1 cd ní 2m = 0.25 lx
Láti Ìṣàn sí Ìtànṣán
Ìṣàn ìmọ́lẹ̀ tí a tàn káàkiri agbègbè kan. E (lux) = Ìṣàn (lumen) / Agbègbè (m²). 1000 lumens lórí 1 m² = 1000 lux. Lórí 10 m² = 100 lux. Agbègbè tó tóbi = ìtànṣán tó kéré.
- E = Φ / A
- 1000 lm / 1 m² = 1000 lx
- 1000 lm / 10 m² = 100 lx
- Agbègbè ṣe pàtàkì!
Ìtànmọ́lẹ̀ & Ìtànpadà
Ìtànmọ́lẹ̀ = ìtànṣán x ìtànpadà / π. Ògiri funfun (90% ìtànpadà): ìtànmọ́lẹ̀ gíga. Ojú ilẹ̀ dúdú (10% ìtànpadà): ìtànmọ́lẹ̀ kékeré. Ìtànṣán kan náà, ìtànmọ́lẹ̀ ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀! Ó sinmi lórí ojú ilẹ̀.
- L = E × ρ / π
- Funfun: ìtànmọ́lẹ̀ gíga
- Dúdú: ìtànmọ́lẹ̀ kékeré
- Ojú ilẹ̀ ṣe pàtàkì!
Àwọn Àmì Ìwọ̀n Ipele Ìmọ́lẹ̀
| Ipò | Ìtànṣán (lux) | Àkíyèsí |
|---|---|---|
| Ìmọ́lẹ̀ ìràwọ̀ | 0.0001 | Ìmọ́lẹ̀ àdánidá tí ó ṣókùnkùn jùlọ |
| Ìmọ́lẹ̀ òṣùpá (kíkún) | 0.1 - 1 | Alẹ́ tí ó mọ́ kedere |
| Iná òpópónà | 10 - 20 | Ti ìlú nla |
| Yàrá ìgbàlejò | 50 - 150 | Ilé tí ó dùn gbé |
| Ibi iṣẹ́ ní ọ́fíìsì | 300 - 500 | Ìlànà tí ó wọ́pọ̀ |
| Ilé ìtajà | 500 - 1000 | Ìfihàn tí ó mọ́lẹ̀ |
| Yàrá iṣẹ́ abẹ | 10,000 - 100,000 | Péye fún iṣẹ́ abẹ |
| Ìmọ́lẹ̀ oòrùn tààrà | 100,000 | Ọjọ́ tí ó mọ́lẹ̀ |
| Ìmọ́lẹ̀ ọ̀sán kíkún | 10,000 - 25,000 | Láti ojú ọjọ́ tí ó kùrukùru sí tí ó ràn |
Ìmọ́lẹ̀ Ìfihàn (Ìtànmọ́lẹ̀)
| Ẹ̀rọ | Ìwọ̀nba (nits) | Púpọ̀ jùlọ (nits) |
|---|---|---|
| E-reader (e-ink) | 5-10 | 15 |
| Ojú èrońgbà kọ̀ǹpútà alágbèéká | 200-300 | 400 |
| Mọ́nítọ̀ orí tábìlì | 250-350 | 500 |
| Fóònù alágbèéká | 400-600 | 800-1200 |
| Tẹlifíṣọ̀nù HDR | 400-600 | 1000-2000 |
| Ẹ̀rọ ìṣàfihàn sinimá | 48-80 | 150 |
| Ìfihàn LED ìta gbangba | 5000 | 10,000+ |
Àwọn Ìlò Gidi
Ìṣẹ̀dá Iná
Ọ́fíìsì: 300-500 lux. Ilé ìtajà: 500-1000 lux. Ibi iṣẹ́ abẹ: 10,000+ lux. Àwọn òfin ilé kíkọ́ sọ pàtó àwọn ìlànà ìtànṣán. Tí ó bá kéré jù: ìrẹwẹsì ojú. Tí ó bá pọ̀ jù: ìdánná, ìnáwó agbára asán. Iná tó tọ́ ṣe pàtàkì!
- Ọ́fíìsì: 300-500 lx
- Ilé ìtajà: 500-1000 lx
- Ibi iṣẹ́ abẹ: 10,000+ lx
- Àwọn òfin ilé kíkọ́ wà fún un
Ìmọ̀-ẹ̀rọ Ìfihàn
Ojú èrońgbà tẹlifóònù/tàbúlẹ́ẹ̀tì: 400-800 nits ní ìwọ̀nba. Kọ̀ǹpútà alágbèéká: 200-400 nits. Tẹlifíṣọ̀nù HDR: 1000+ nits. Àwọn ìfihàn ìta: 2000+ nits fún ríran. Ìtànmọ́lẹ̀ ni ó n pinnu bí a ṣe le kà á dáadáa ní ibi tí ó mọ́lẹ̀.
- Tẹlifóònù: 400-800 nits
- Kọ̀ǹpútà alágbèéká: 200-400 nits
- Tẹlifíṣọ̀nù HDR: 1000+ nits
- Ìta: 2000+ nits
Fọ́tòyíyà
Ìfihàn kámẹ́rà = ìtànṣán x àkókò. Lux-seconds tàbí lux-hours. Àwọn mítà ìmọ́lẹ̀ n wọn lux. Ìfihàn tó tọ́ ṣe pàtàkì fún dídára àwòrán. EV (iye ìfihàn) jẹ mọ́ lux-seconds.
- Ìfihàn = lux x àkókò
- Àwọn mítà ìmọ́lẹ̀: lux
- lux-second: ìwọ̀n fọ́tò
- EV jẹ mọ́ ìfihàn
Ìṣirò Kíá
Onígun Mẹrin Olódìkejì
Ìtànṣán n dínkù pẹ̀lú ìjìnnà². 1 cd ní 1m = 1 lx. Ní 2m = 0.25 lx (1/4). Ní 3m = 0.11 lx (1/9). Kíá: pín pẹ̀lú ìjìnnà onígun mẹrin!
- E = I / r²
- 1m: pín pẹ̀lú 1
- 2m: pín pẹ̀lú 4
- 3m: pín pẹ̀lú 9
Ìtànká Agbègbè
Ìṣàn lórí agbègbè. Gílóòbù 1000 lm. Ní ìjìnnà 1 m, ó tàn káàkiri ojú bọ́ọ̀lù 12.6 m². 1000 / 12.6 = 79 lux. Bọ́ọ̀lù tó tóbi = lux tó kéré.
- Agbègbè bọ́ọ̀lù = 4πr²
- 1m: 12.6 m²
- 2m: 50.3 m²
- Ìṣàn / agbègbè = ìtànṣán
Lux sí Foot-Candle
1 foot-candle = 10.764 lux. Kíá: fc x 10 ≈ lux. Tàbí: lux / 10 ≈ fc. Ó súnmọ́ tó fún ìṣirò àfojúdi!
- 1 fc = 10.764 lx
- fc x 10 ≈ lux
- lux / 10 ≈ fc
- Ìṣirò àfojúdi kíá
Bí Àwọn Ìyípadà Ṣe N Ṣiṣẹ́
- Ìgbésẹ̀ 1: Yẹ ẹka wò
- Ìgbésẹ̀ 2: Ṣe ìyípadà nínú ẹka nìkan
- Ìtànṣán: lux, fc, phot
- Ìtànmọ́lẹ̀: nit, lambert, fL
- MASE rekọja àwọn ẹka rárá!
Àwọn Ìyípadà Tí Ó Wọ́pọ̀ (Nínú Àwọn Ẹka)
| Láti | Sí | Òǹkà | Àpẹẹrẹ |
|---|---|---|---|
| lux | foot-candle | 0.0929 | 100 lx = 9.29 fc |
| foot-candle | lux | 10.764 | 10 fc = 107.6 lx |
| phot | lux | 10,000 | 1 ph = 10,000 lx |
| nit (cd/m²) | foot-lambert | 0.2919 | 100 nit = 29.2 fL |
| foot-lambert | nit | 3.426 | 100 fL = 343 nit |
| stilb | nit | 10,000 | 1 sb = 10,000 nit |
| lambert | nit | 3183 | 1 L = 3183 nit |
| lumen | watt@555nm | 0.00146 | 683 lm = 1 W |
Àwọn Àpẹẹrẹ Kíá
Àwọn Ìṣòro Tí A Ṣiṣẹ́ Lórí Wọn
Iná Ọ́fíìsì
Ọ́fíìsì nílò 400 lux. Àwọn gílóòbù LED n mú 800 lumens jáde ọ̀kọ̀ọ̀kan. Yàrá náà jẹ́ 5m x 4m (20 m²). Gílóòbù mélòó ni a nílò?
Àpapọ̀ lumens tí a nílò = 400 lx x 20 m² = 8,000 lm. Àwọn gílóòbù tí a nílò = 8,000 / 800 = gílóòbù 10. Èyí rò pé pínpín jẹ́ déédéé àti pé kò sí àdánù.
Ìjìnnà Tọ́ọ̀ṣì
Tọ́ọ̀ṣì ní okun 1000 candela. Kí ni ìtànṣán rẹ̀ ní mítà 5?
E = I / r². E = 1000 cd / (5m)² = 1000 / 25 = 40 lux. Òfin onígun mẹrin olódìkejì: ìlọ́po méjì ìjìnnà = 1/4 ìmọ́lẹ̀.
Ìmọ́lẹ̀ Ojú Èrońgbà
Ojú èrońgbà kọ̀ǹpútà alágbèéká jẹ́ 300 nits. Yí i padà sí foot-lamberts?
1 nit = 0.2919 foot-lambert. 300 nit x 0.2919 = 87.6 fL. Ìlànà sinimá ìtàn jẹ́ 16 fL, nítorí náà kọ̀ǹpútà alágbèéká yìí mọ́lẹ̀ ní ìlọ́po 5.5!
Àwọn Àṣìṣe Tí Ó Wọ́pọ̀
- **Dída àwọn ẹka pọ̀**: A kò le yí lux padà sí nit! Wọ́n jẹ́ opoiye físíkà ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀. Lux = ìmọ́lẹ̀ LÓRÍ ojú ilẹ̀. Nit = ìmọ́lẹ̀ LÁTI orí ojú ilẹ̀. A nílò ìtànpadà láti so wọ́n pọ̀.
- **Gbígbàgbé onígun mẹrin olódìkejì**: Ìmọ́lẹ̀ n dínkù pẹ̀lú ìjìnnà ONÍGUN MẸRIN, kì í ṣe ní ṣísẹ̀-n-tẹ̀lé. Ìjìnnà 2x = ìmọ́lẹ̀ 1/4, kì í ṣe 1/2!
- **Dída lumen àti lux rú**: Lumen = àpapọ̀ ìjáde (gbogbo itọsọna). Lux = ìjáde fún agbègbè kan (itọsọna kan). Gílóòbù 1000 lm KÌ Í ṣe 1000 lux!
- **Gbígbàgbé ìtànpadà**: Ògiri funfun àti ògiri dúdú lábẹ́ ìtànṣán kan náà ní ìtànmọ́lẹ̀ tí ó yàtọ̀ púpọ̀. Ojú ilẹ̀ ṣe pàtàkì!
- **Candela àti agbára fìtílà**: 1 candela ≠ 1 agbára fìtílà. Fìtílà pentane = 10 candela. Àwọn ìwọ̀n ìtàn yàtọ̀!
- **Àwọn ìwọ̀n ìmọ́lẹ̀ ìfihàn**: Àwọn aṣelélọ́pọ̀ n da nits, cd/m², àti % ìmọ́lẹ̀ pọ̀. Máa yẹ nits gidi wò fún ìfiwéra.
Àwọn Otitọ Apanilẹrin
Candela jẹ́ Ìwọ̀n Ìpìlẹ̀ SI
Candela jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn ìwọ̀n ìpìlẹ̀ SI 7 (pẹ̀lú mítà, kìlógíráàmù, ìṣẹ́jú àáyá, ampere, kelvin, mole). A ṣàlàyé rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí okun ìmọ́lẹ̀ ti orísun kan tí ó n fi ìmọ́lẹ̀ 540 THz jáde pẹ̀lú okun ìtànká 1/683 watt fún steradian. Òun nìkan ni ìwọ̀n tí ó dá lórí ìrònú ènìyàn!
Lumen ni a ṣalaye lati Candela
1 lumen = ìmọ́lẹ̀ láti orísun 1 candela lórí igun tó lágbára 1 steradian. Níwọ̀n bí bọ́ọ̀lù kan ti ní 4π steradians, orísun 1 candela isotropic n fi jáde 4π ≈ 12.57 lumens ní àpapọ̀. Lumen jẹ́ yíyọ, candela jẹ́ ìpìlẹ̀!
555 nm ni Ìmọ̀lára Gíga Jùlọ
Ojú ènìyàn mọ ohun tí ó jẹ́ 555 nm (alawọ̀-ofeefee) jùlọ. 1 watt ti ìmọ́lẹ̀ 555 nm = 683 lumens (púpọ̀ jùlọ tí ó ṣeé ṣe). Ìmọ́lẹ̀ pupa tàbí búlúù: lumens díẹ̀ síi fún watt kan. Ìdí nìyí tí ìran òru fi jẹ́ alawọ̀!
Àwọn Ìfihàn HDR = 1000+ Nits
Àwọn ìfihàn déédéé: 200-400 nits. HDR (High Dynamic Range): 1000+ nits. Àwọn kan dé 2000-4000 nits! Ìtànpadà oòrùn: 5000+ nits. HDR n fara wé ìpele ìmọ́lẹ̀ ayé gidi fún àwọn àwòrán tó fanimọ́ra.
Foot-Candle lati Àwọn Fìtílà Gidi
1 foot-candle = ìtànṣán ní ẹsẹ̀ 1 láti orísun 1 candela. Ní ìbẹ̀rẹ̀, ó wá láti fìtílà gidi kan ní ìjìnnà ẹsẹ̀ 1! = 10.764 lux. Wọ́n ṣì n lò ó nínú àwọn òfin iná ní AMẸRIKA.
Ìlànà Ìmọ́lẹ̀ Sinimá
Àwọn ẹ̀rọ ìṣàfihàn sinimá ni a ṣe àtúnṣe sí 14-16 foot-lamberts (48-55 nits). Ó dàbí ẹni pé ó ṣókùnkùn ní ìfiwéra pẹ̀lú Tẹlifíṣọ̀nù/fóònù! Ṣùgbọ́n nínú gbọ̀ngàn sinimá tó ṣókùnkùn, ó n ṣẹ̀dá ìyàtọ̀ tó tọ́. Àwọn ẹ̀rọ ìṣàfihàn ilé sábà máa n jẹ́ 100+ nits fún ìmọ́lẹ̀ àyíká.
Ìtànkálẹ̀ Wíwọ̀n Ìmọ́lẹ̀: Láti Fìtílà dé Àwọn Ìlànà Kúáńtọ́ọ̀mù
Àwọn Orísun Ìmọ́lẹ̀ Ayé Àtijọ́ (Ṣáájú 1800)
Ṣáájú fọtómẹ́tírì onímọ̀-ìjìnlẹ̀, àwọn ènìyàn gbára lé àwọn àyíká ìmọ́lẹ̀ àdánidá àti àwọn orísun iná abánidá tí kò péye. Àwọn àtùpà epo, fìtílà, àti ògùṣọ̀ pèsè iná tí kò dúró ṣinṣin tí a fi ìfiwéra nìkan wọn.
- Fìtílà gẹ́gẹ́ bí ìlànà: Wọ́n lo fìtílà ọ̀rá, ìda, àti spermaceti gẹ́gẹ́ bí ìtọ́kasí àìpéye
- Kò sí wíwọ̀n iye: Wọ́n ṣàpèjúwe ìmọ́lẹ̀ nípa ìrísí ('mọ́lẹ̀ bí ọ̀sán', 'ṣókùnkùn bí ìmọ́lẹ̀ òṣùpá')
- Ìyàtọ̀ agbègbè: Àṣà kọ̀ọ̀kan ṣe àgbéyẹwò ìlànà fìtílà tirẹ̀ láìsí àdéhùn káríayé
- Ìdíwọ́ àwárí: Kò sí òye ìmọ́lẹ̀ gẹ́gẹ́ bí ìtànká onítanná-òòfà tàbí fótọ́ọ̀nù
Ìbí Fọtómẹ́tírì Onímọ̀-ìjìnlẹ̀ (1800-1900)
Ọ̀rúndún 19th mú àwọn ìgbìyànjú ìṣètò wá láti ṣe ìlànà wíwọ̀n ìmọ́lẹ̀, èyí tí ìgbàgbọ́ nínú iná gáàsì àti iná mànàmáná àkọ́kọ́ fà.
- 1799 - Fọtómítà Rumford: Benjamin Thompson (Count Rumford) ṣe àwárí fọtómítà òjìji fún ìfiwéra àwọn orísun ìmọ́lẹ̀
- 1860s - Àwọn ìlànà fìtílà farahàn: Fìtílà Spermaceti (epo ẹja), àtùpà carcel (epo ewébẹ̀), àtùpà Hefner (amyl acetate) dije gẹ́gẹ́ bí ìtọ́kasí
- 1881 - Ìlànà Violle: Jules Violle dábàá platinum ní ibi tó ti di yinyin (1769°C) gẹ́gẹ́ bí ìlànà ìmọ́lẹ̀ - 1 square cm n fi jáde 1 Violle
- 1896 - Fìtílà Hefner: Ìlànà Jẹ́mánì tí ó lo iná amyl acetate tí a darí, tí a sì lò títí di àwọn ọdún 1940 (0.903 candela òde òní)
Ìlànà Káríayé (1900-1948)
Àwọn ìgbìyànjú ìbẹ̀rẹ̀ ọ̀rúndún 20th so àwọn ìlànà orílẹ̀-èdè tí ó n dije pọ̀ di Fìtílà Káríayé, aṣáájú candela òde òní.
- 1909 - Fìtílà Káríayé: Àdéhùn láàrin Faransé, UK, àti USA ṣàlàyé ìlànà gẹ́gẹ́ bí 1/20th ti platinum blackbody radiator ní ibi tó ti di yinyin
- 1921 - Wọ́n dábàá ìwọ̀n Bouger: Ó dá lórí ìlànà platinum, ó fẹ́rẹ̀ẹ́ jẹ́ déédéé pẹ̀lú candela òde òní
- 1930s - Ìlànà Pentane: Àwọn orílẹ̀-èdè kan lo àtùpà pentane tí a ṣe ní ìlànà dípò platinum
- 1940s - Ogun da àwọn ìlànà rú: Ogun Àgbáyé Kejì tẹnumọ́ ìlò wíwọ̀n káríayé, tí ó ṣeé ṣe láìdá lórí àwọn ohun èlò
Candela Di Ìwọ̀n Ìpìlẹ̀ SI (1948-1979)
Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ káríayé lẹ́yìn ogun fi candela kalẹ̀ gẹ́gẹ́ bí ìwọ̀n ìpìlẹ̀ SI keje, tí a ṣàlàyé ní ìbẹ̀rẹ̀ pẹ̀lú ìtànká platinum blackbody.
1948 Definition: 1948 (9th CGPM): Wọ́n ṣàlàyé Candela gẹ́gẹ́ bí okun ìmọ́lẹ̀ ti 1/600,000 m² ti platinum ní ibi tó ti di yinyin. Ìgbà àkọ́kọ́ tí 'candela' fi rọ́pò 'fìtílà' ní ìbámu. Ó fi fọtómẹ́tírì sí abẹ́ àgbékalẹ̀ SI pẹ̀lú mítà, kìlógíráàmù, ìṣẹ́jú àáyá, ampere, kelvin, àti mole.
Challenges:
- Gbígbára lé platinum: Ó nílò ìdarí pípéye ti mímọ́ àti ìwọ̀n ìgbóná platinum (1769°C)
- Ìmúṣẹ tó nira: Àwọn yàrá ìwádìí díẹ̀ ni ó le pa ohun èlò ibi tí platinum ti di yinyin mọ́
- Ìmọ̀lára oníwòye: Ìtumọ̀ tó dá lórí ìran fọtópíìkì (ìlà ìfarahàn ìtara ojú ènìyàn)
- Ìdàgbàsókè ọ̀rọ̀: Wọ́n bẹ̀rẹ̀ sí lo 'Nit' láìfọwọ́sí fún cd/m² ní 1967, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé kì í ṣe ọ̀rọ̀ SI tí ó fọwọ́sí
Ìyípadà Kúáńtọ́ọ̀mù: So Ìmọ́lẹ̀ Mọ́ Àwọn Ìdúróṣinṣin Ìpìlẹ̀ (1979-Di Òní)
Àtúntùmọ̀ 1979 dá candela sílẹ̀ kúrò nínú àwọn ohun èlò, dípò bẹ́ẹ̀, ó so ó mọ́ watt nípasẹ̀ ìtara ojú ènìyàn ní ìwọ̀n ìgbì kan pàtó.
1979 Breakthrough: 16th CGPM tún candela ṣàlàyé dá lórí ìtànká monochromatic: 'Okun ìmọ́lẹ̀, ní itọsọna kan, ti orísun kan tí ó n fi jáde ìtànká monochromatic ti ìgbì 540 × 10¹² Hz (555 nm, ìtara ojú ènìyàn tó ga jùlọ) àti pé ó ní okun ìtànká 1/683 watt fún steradian.' Èyí mú kí 683 lumens jẹ́ déédéé 1 watt ní 555 nm.
Advantages:
- Ìdúróṣinṣin ìpìlẹ̀: Ó so mọ́ watt (ìwọ̀n agbára SI) àti iṣẹ́ ìmọ́lẹ̀ fọtópíìkì ènìyàn
- Ìṣeéṣe: Yàrá ìwádìí èyíkéyìí le mọ candela nípa lílo lẹ́ṣà àti ohun ìwárí tí a ti ṣe ìtòpínpín
- Kò sí ohun èlò: Kò sí platinum, kò sí ibi tí ó ti di yinyin, kò sí ìlànà físíkà tí a nílò
- Péye ìwọ̀n ìgbì: Wọ́n yan 555 nm gẹ́gẹ́ bí góńgó ìran fọtópíìkì (ibi tí ojú ti mọ ohun jùlọ)
- Nọ́mbà 683: Wọ́n yàn án láti pa ìtẹ̀síwájú mọ́ pẹ̀lú ìtumọ̀ candela ti tẹ́lẹ̀
Modern Impact:
- Ìtòpínpín LED: Ó ṣe pàtàkì fún àwọn ìlànà lílo agbára (ìwọ̀n lumens fún watt)
- Ìmọ̀-ẹ̀rọ ìfihàn: Àwọn ìlànà HDR (nits) dá lórí ìtumọ̀ candela pípéye
- Àwọn òfin iná: Àwọn ìlànà ilé kíkọ́ (ipele lux) tí ó ṣeé tọpasẹ̀ sí ìlànà kúáńtọ́ọ̀mù
- Awòràwọ̀: Àwọn wíwọ̀n ìmọ́lẹ̀ ìràwọ̀ tí ó so mọ́ físíìsì ìpìlẹ̀
Àwọn Ìyípadà Onímọ̀-ẹ̀rọ nínú Iná (1980s-Di Òní)
Ìmọ̀-ẹ̀rọ iná òde òní ti yí ọ̀nà tí a fi n ṣẹ̀dá, wọn, àti lo ìmọ́lẹ̀ padà, èyí tí ó mú kí péye fọtómẹ́tírì ṣe pàtàkì ju ti ìgbàkígbà rí lọ.
Àkókò LED (2000s-2010s)
LEDs yí iná padà pẹ̀lú 100+ lumens/watt (vs. 15 lm/W fún incandescent). Àwọn àmì agbára nísinsìnyí nílò ìwọ̀n lumen pípéye. Àtọ́ka ìfihàn àwọ̀ (CRI) àti ìwọ̀n ìgbóná àwọ̀ (Kelvin) di àwọn ìlànà fún oníbàárà.
Ìmọ̀-ẹ̀rọ Ìfihàn (2010s-Di Òní)
Àwọn ìfihàn HDR dé 1000-2000 nits. Ìdarí piksẹ́ẹ̀lì OLED. Àwọn ìlànà bíi HDR10, Dolby Vision nílò àwọn ìlànà ìmọ́lẹ̀ pípéye. Ríran ní ìta fún fóònù alágbèéká mú kí ìmọ́lẹ̀ tó ga jùlọ jẹ́ 1200+ nit. Sinimá pa 48 nits mọ́ fún ìyàtọ̀ tó tọ́.
Iná Onílàkaye & Ìṣẹ̀dá Tó Dá Lórí Ènìyàn (2020s)
Ìwádìí lórí ìṣiṣẹ́ ara ojoojúmọ́ mú kí iná tí a le ṣàtúnṣe wá (àtúnṣe CCT). Mítà Lux nínú àwọn fóònù alágbèéká. Àwọn òfin ilé kíkọ́ sọ pàtó ìtànṣán fún ìlera/iṣelọ́pọ̀. Fọtómẹ́tírì jẹ́ pàtàkì nínú ìṣẹ̀dá fún àlàáfíà.
- Òun nìkan ni ìwọ̀n SI tí ó dá lórí ìrònú ènìyàn: Candela nìkan ni ó fi ìbámu pẹ̀lú báyólọ́jì (ìtara ojú) sínú ìtumọ̀ físíìsì
- Láti fìtílà dé kúáńtọ́ọ̀mù: Ìrìn-àjò láti orí igi ìda àìpéye dé àwọn ìlànà tí a fi lẹ́ṣà ṣàlàyé ní ọdún 200
- Ó ṣì n yípadà: LED àti ìmọ̀-ẹ̀rọ ìfihàn n tẹ̀síwájú láti ṣe àtìlẹ́yìn ìdàgbàsókè fọtómẹ́tírì
- Ìpa tó wúlò: Ìmọ́lẹ̀ ojú èrońgbà fóònù rẹ, iná ọ́fíìsì, àti iná ọkọ̀ rẹ gbogbo wọn jẹ mọ́ 683 lumens = 1 watt ní 555 nm
- Ọjọ́ iwájú: Agbára fún àtúnṣe síwájú síi bí a ṣe n mọ púpọ̀ síi nípa ìmọ̀-ìjìnlẹ̀ ìran, ṣùgbọ́n ìtumọ̀ ìsinsìnyí dúró ṣinṣin gidigidi láti 1979
Àwọn Ìmọ̀ràn Pàtàkì
- **Yẹ ẹka wò lákọ̀ọ́kọ́**: Rí i dájú pé o n ṣe ìyípadà nínú ẹka kan náà. Lux sí fc: Ó DÁRA. Lux sí nit: Ó BURÚ!
- **Onígun mẹrin olódìkejì kíá**: Ìjìnnà x2 = ìmọ́lẹ̀ /4. Ìjìnnà x3 = ìmọ́lẹ̀ /9. Ìṣirò ọpọlọ kíá!
- **Lumen ≠ Lux**: Gílóòbù 1000 lumen tí a tàn káàkiri 1 m² = 1000 lux. Lórí 10 m² = 100 lux. Agbègbè ṣe pàtàkì!
- **Foot-candle kíá**: fc x 10 ≈ lux. Ó súnmọ́ tó fún ìṣirò àfojúdi. Pípé: fc x 10.764 = lux.
- **Ìfiwéra ìfihàn**: Lo nits (cd/m²) nígbà gbogbo. Gbàgbé àwọn àlàyé % ìmọ́lẹ̀. Nits nìkan ni ó ṣe pàtàkì.
- **Ìṣirò àfojúdi iná yàrá**: 300-500 lux fún ọ́fíìsì déédéé. Àpapọ̀ lumens tí a nílò = lux x agbègbè (m²). Lẹ́yìn náà, pín pẹ̀lú lumens fún gílóòbù kọ̀ọ̀kan.
- **Ìkọsílẹ̀ onímọ̀-ìjìnlẹ̀ aifọwọyi**: Àwọn iye ≥ 1 mílíọ̀nù tàbí < 0.000001 yóò fara hàn ní ìkọsílẹ̀ onímọ̀-ìjìnlẹ̀ (fún àpẹẹrẹ, 1.0e+6) fún kíkà tó rọrùn!
Ìtọ́kasí Fọtómẹ́tírì Pípé
Itanna (Illuminance)
Light falling ON a surface - lux, foot-candle, phot. Units: lm/m². Cannot convert to other categories!
| Ìwọ̀n | Àmì | Àkíyèsí & Àwọn Ìlò |
|---|---|---|
| lux | lx | Ìwọ̀n SI ti ìtànṣán. 1 lx = 1 lm/m². Ọ́fíìsì: 300-500 lux. Ìmọ́lẹ̀ oòrùn: 100,000 lux. |
| kilolux | klx | 1000 lux. Àwọn ipò mímọ́ ní ìta. Ìpele ìmọ́lẹ̀ oòrùn tààrà. |
| millilux | mlx | 0.001 lux. Àwọn ipò ìmọ́lẹ̀ díẹ̀. Ipele ìrọ̀lẹ́. |
| microlux | µlx | 0.000001 lux. Àwọn ipò tó ṣókùnkùn gidigidi. Ipele ìmọ́lẹ̀ ìràwọ̀. |
| ẹsẹ-abẹla | fc | Ìtànṣán Imperial. 1 fc = 10.764 lux. Wọ́n ṣì n lò ó nínú àwọn òfin AMẸRIKA. |
| phot | ph | Ìwọ̀n CGS. 1 ph = 10,000 lux = 1 lm/cm². Wọ́n ṣọ̀wọ́n lò ó nísinsìnyí. |
| nox | nx | 0.001 lux. Iná alẹ́. Láti èdè Látìn 'oru'. |
| lumen fun mita onigun mẹrin | lm/m² | Bákan náà bí lux. Ìtumọ̀ tààrà: 1 lm/m² = 1 lux. |
| lumen fun centimita onigun mẹrin | lm/cm² | Bákan náà bí phot. 1 lm/cm² = 10,000 lux. |
| lumen fun ẹsẹ onigun mẹrin | lm/ft² | Bákan náà bí foot-candle. 1 lm/ft² = 1 fc = 10.764 lux. |
Imọlẹ (Luminance)
Light emitted/reflected FROM a surface - nit, cd/m², foot-lambert. Different from illuminance!
| Ìwọ̀n | Àmì | Àkíyèsí & Àwọn Ìlò |
|---|---|---|
| candela fun mita onigun mẹrin (nit) | cd/m² | Ìwọ̀n ìtànmọ́lẹ̀ òde òní = nit. Wọ́n n wọn àwọn ìfihàn ní nits. Fóònù: 500 nits. |
| nit | nt | Orúkọ tí ó wọ́pọ̀ fún cd/m². Ìlànà ìmọ́lẹ̀ ìfihàn. HDR: 1000+ nits. |
| stilb | sb | 1 cd/cm² = 10,000 nits. Ó mọ́lẹ̀ gidigidi. Wọ́n ṣọ̀wọ́n lò ó nísinsìnyí. |
| candela fun centimita onigun mẹrin | cd/cm² | Bákan náà bí stilb. 1 cd/cm² = 10,000 cd/m². |
| candela fun ẹsẹ onigun mẹrin | cd/ft² | Ìtànmọ́lẹ̀ Imperial. 1 cd/ft² = 10.764 cd/m². |
| candela fun inch onigun mẹrin | cd/in² | 1 cd/in² = 1550 cd/m². Agbègbè kékeré, ìmọ́lẹ̀ gíga. |
| lambert | L | 1/π cd/cm² = 3,183 cd/m². Ojú ilẹ̀ tí ó tànká pípé. |
| millilambert | mL | 0.001 lambert = 3.183 cd/m². |
| ẹsẹ-lambert | fL | 1/π cd/ft² = 3.426 cd/m². Ìlànà sinimá AMẸRIKA: 14-16 fL. |
| apostilb | asb | 1/π cd/m² = 0.318 cd/m². Ìwọ̀n CGS. |
| blondel | blondel | Bákan náà bí apostilb. 1/π cd/m². Wọ́n sọ ọ́ lórúkọ André Blondel. |
| bril | bril | 10^-7 lambert = 3.183 x 10^-6 cd/m². Ìran tí a ṣe àtúnṣe sí òkùnkùn. |
| skot | sk | 10^-4 lambert = 3.183 x 10^-4 cd/m². Ìwọ̀n ìran scotopic. |
Kikankikan Imọlẹ
Light source strength in a direction - candela (SI base unit), candle power. Different physical quantity!
| Ìwọ̀n | Àmì | Àkíyèsí & Àwọn Ìlò |
|---|---|---|
| candela | cd | Ìwọ̀n ìpìlẹ̀ SI! Okun ìmọ́lẹ̀ ní itọsọna kan. LED: 1-10 cd ní ìwọ̀nba. |
| kilocandela | kcd | 1000 candela. Àwọn orísun tí ó mọ́lẹ̀ gidigidi. Àwọn iná ìwádi. |
| millicandela | mcd | 0.001 candela. Àwọn LED kéékèèké. Àwọn iná àmì: 1-100 mcd. |
| hefnerkerze (abẹla hefner) | HK | 0.903 cd. Ìlànà fìtílà Jẹ́mánì. Iná amyl acetate. |
| abẹla agbaye | ICP | 1.02 cd. Ìlànà àkọ́kọ́. Platinum ní ibi tó ti di yinyin. |
| abẹla eleemewa | dc | Bákan náà bí candela. Ọ̀rọ̀ Faransé ìjímìjí. |
| abẹla pentane (agbara abẹla 10) | cp | 10 cd. Ìlànà àtùpà pentane. Agbára fìtílà 10. |
| ẹyọ carcel | carcel | 9.74 cd. Ìlànà àtùpà Faransé. Àtùpà epo Carcel. |
| bougie decimal | bougie | Bákan náà bí candela. Fìtílà onínọ́mbà mẹ́wàá Faransé. |
Sisan Imọlẹ
Total light output in all directions - lumen. Cannot convert to intensity/illuminance without geometry!
| Ìwọ̀n | Àmì | Àkíyèsí & Àwọn Ìlò |
|---|---|---|
| lumen | lm | Ìwọ̀n SI ti ìṣàn ìmọ́lẹ̀. Àpapọ̀ ìmọ́lẹ̀ tí ó jáde. Gílóòbù LED: 800 lm ní ìwọ̀nba. |
| kilolumen | klm | 1000 lumens. Àwọn gílóòbù tí ó mọ́lẹ̀. Iná ìṣòwò. |
| millilumen | mlm | 0.001 lumen. Àwọn orísun tí ó ṣókùnkùn gidigidi. |
| watt (ni 555 nm, ipa ina ti o ga julọ) | W@555nm | 1 W ní 555 nm = 683 lm. Iṣẹ́ ìmọ́lẹ̀ tó ga jùlọ. Púpọ̀ jùlọ fún ìmọ́lẹ̀ alawọ̀. |
Ifihan Fọtoyiya
Light exposure over time - lux-second, lux-hour. Illuminance integrated over time.
| Ìwọ̀n | Àmì | Àkíyèsí & Àwọn Ìlò |
|---|---|---|
| lux-ìṣẹjú | lx⋅s | Ìtànṣán lórí àkókò. Ìfihàn fọ́tòyíyà. 1 lx fún ìṣẹ́jú àáyá 1. |
| lux-wákàtí | lx⋅h | 3600 lux-seconds. 1 lx fún wákàtí 1. Àwọn ìfihàn tí ó pẹ́. |
| phot-ìṣẹjú | ph⋅s | 10,000 lux-seconds. Ìfihàn mímọ́. |
| ẹsẹ-abẹla-ìṣẹjú | fc⋅s | 10.764 lux-seconds. Foot-candle fún ìṣẹ́jú àáyá 1. |
| ẹsẹ-abẹla-wákàtí | fc⋅h | 38,750 lux-seconds. Foot-candle fún wákàtí 1. |
Àwọn Ìṣe Tí Ó Dáa Jùlọ Fún Ìyípadà Fọtómẹ́tírì
Àwọn Ìṣe Tí Ó Dáa Jùlọ
- Mọ opoiye: Lux (LÓRÍ ojú ilẹ̀), nit (LÁTI orí ojú ilẹ̀), candela (orísun), lumen (àpapọ̀) - MASE dà wọ́n pọ̀ rárá!
- Ṣe ìyípadà nínú ẹka kan náà nìkan: lux↔foot-candle DÁRA, lux↔nit KÒ ṢEÉ ṢE láìsí data ojú ilẹ̀
- Fún lumen sí lux: o nílò agbègbè àti àpẹẹrẹ pínpín ìmọ́lẹ̀ (kì í ṣe pípín lásán!)
- Ìmọ́lẹ̀ ìfihàn ní nits: 200-300 nínú ilé, 600+ ní ìta, 1000+ akoonu HDR
- Àwọn òfin iná nlo lux: ọ́fíìsì 300-500 lx, ilé ìtajà 500-1000 lx, yẹ àwọn ìlànà agbègbè wò
- Fọ́tòyíyà: lux-seconds fún ìfihàn, ṣùgbọ́n àwọn kámẹ́rà òde òní nlo ìpele EV (iye ìfihàn)
Àwọn Àṣìṣe Tí Ó Yẹ Kí A Yẹra Fún
- Gbígbìyànjú láti yí lux padà sí nit tààrà: Kò ṣeé ṣe! Opoiye ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ (LÓRÍ vs LÁTI orí ojú ilẹ̀)
- Yíyí lumens padà sí lux láìsí agbègbè: O gbọ́dọ̀ mọ agbègbè tí iná tàn sí àti àpẹẹrẹ pínpín
- Gbígbàgbé òfin onígun mẹrin olódìkejì: Okun ìmọ́lẹ̀ n dínkù pẹ̀lú ìjìnnಠ(ìlọ́po méjì ìjìnnà = 1/4 ìmọ́lẹ̀)
- Dída àwọn ẹka pọ̀: Bíi gbígbìyànjú láti yí mítà padà sí kìlógíráàmù - kò ní ìtumọ̀ físíkà!
- Lílo ìwọ̀n tí kò tọ́ fún ìlò: Àwọn ìfihàn nílò nits, àwọn yàrá nílò lux, wọ́n n wọn àwọn gílóòbù ní lumens
- Dída candela rú pẹ̀lú candlepower: Ìwọ̀n imperial àtijọ́, kì í ṣe bákan náà pẹ̀lú candela òde òní (cd)
FAQ
Kí ni ìyàtọ̀ láàrin lux àti nit?
Wọ́n yàtọ̀ pátápátá! Lux = ìtànṣán = ìmọ́lẹ̀ tó n bọ́ LÓRÍ ojú ilẹ̀ kan (lm/m²). Nit = ìtànmọ́lẹ̀ = ìmọ́lẹ̀ tó n wá LÁTI orí ojú ilẹ̀ kan (cd/m²). Àpẹẹrẹ: tábìlì ní ìtànṣán 500 lux láti àwọn iná òkè. Ojú èrońgbà kọ̀ǹpútà ní ìtànmọ́lẹ̀ 300 nits tí o rí. A kò le ṣe ìyípadà láàrin wọn láì mọ ìtànpadà ojú ilẹ̀! Wọ́n jẹ́ opoiye físíkà ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀.
Ṣé mo le yí lumens padà sí lux?
Bẹ́ẹ̀ ni, ṣùgbọ́n o nílò agbègbè! Lux = lumens / agbègbè (m²). Gílóòbù 1000 lumen tí n tan iná sí ojú ilẹ̀ 1 m² = 1000 lux. Gílóòbù kan náà tí n tan iná sí 10 m² = 100 lux. Ó tún nípa lórí rẹ̀ nípasẹ̀ ìjìnnà (òfin onígun mẹrin olódìkejì) àti àpẹẹrẹ pínpín ìmọ́lẹ̀. Kì í ṣe ìyípadà tààrà!
Kí nìdí tí candela fi jẹ́ ìwọ̀n ìpìlẹ̀ SI?
Fún àwọn ìdí ìtàn àti lílò. Okun ìmọ́lẹ̀ jẹ́ ìpìlẹ̀ - a le wọn tààrà láti orísun kan. Lumen, lux jẹ́ yíyọ láti candela nípa lílo jiometirì. Pẹ̀lú, candela nìkan ni ìwọ̀n SI tí ó dá lórí ìrònú ènìyàn! A ṣàlàyé rẹ̀ nípa lílo ìtara oníwòye ojú ènìyàn ní 555 nm. Ó ṣe pàtàkì láàrin àwọn ìwọ̀n SI.
Kí ni ìmọ́lẹ̀ ojú èrońgbà tó dára?
Ó sinmi lórí àyíká! Nínú ilé: 200-300 nits tó. Ní ìta: o nílò 600+ nits fún ríran. Akoonu HDR: 400-1000 nits. Tí ó bá mọ́lẹ̀ jù ní òkùnkùn = ìrẹwẹsì ojú. Tí ó bá ṣókùnkùn jù ní oòrùn = o kò le rí i. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹ̀rọ n ṣe àtúnṣe fúnra wọn. Àwọn fóònù sábà máa n jẹ́ 400-800 nits, àwọn kan dé 1200+ fún oòrùn tó mọ́lẹ̀.
Lumens mélòó ni mo nílò?
Ó sinmi lórí yàrá àti ète! Òfin gbogbogbò: 300-500 lux fún àwọn ọ́fíìsì. Yàrá ìsùn: 100-200 lux. Ibi ìdáná: 300-400 lux. Ṣe ìlọ́po lux x agbègbè yàrá (m²) = àpapọ̀ lumens. Àpẹẹrẹ: ọ́fíìsì 4m x 5m (20 m²) ní 400 lux = 8,000 lumens ni a nílò. Lẹ́yìn náà, pín pẹ̀lú lumens fún gílóòbù kọ̀ọ̀kan.
Kí nìdí tí n kò fi le da àwọn ẹka wọ̀nyí pọ̀?
Wọ́n jẹ́ opoiye físíkà tó yàtọ̀ pátápátá pẹ̀lú àwọn ìwọ̀n ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀! Bíi gbígbìyànjú láti yí kìlógíráàmù padà sí mítà - kò ṣeé ṣe! Ìtànṣán jẹ́ ìṣàn/agbègbè. Ìtànmọ́lẹ̀ jẹ́ okun/agbègbè. Okun jẹ́ candela. Ìṣàn jẹ́ lumens. Gbogbo wọn jẹ mọ́ ara wọn nípasẹ̀ físíìsì/jiometirì ṣùgbọ́n A KÒ le yí wọn padà tààrà. O nílò àlàyé àfikún (ìjìnnà, agbègbè, ìtànpadà) láti so wọ́n pọ̀.
Ìwé Itọ́kasi Irinṣẹ́ Pípé
Gbogbo irinṣẹ́ 71 tí ó wà lórí UNITS