Ètò ìpìlẹ̀ 10. KB, MB, GB, TB nípa lílo agbára 1000. 1 KB = 1000 báìtì, 1 MB = 1000 KB. Àwọn aṣe-dráìfù líle, àwọn ISP, ìpolówó ọjà ni wọ́n ń lò ó. Ó ń jẹ́ kí àwọn nọ́mbà dà bíi pé wọ́n tóbi!

• 1 KB = 1000 báìtì (10^3)
• 1 MB = 1000 KB (10^6)
• 1 GB = 1000 MB (10^9)
• Àwọn aṣe-dráìfù n lo èyí

Ètò ìpìlẹ̀ 2. KiB, MiB, GiB, TiB nípa lílo agbára 1024. 1 KiB = 1024 báìtì, 1 MiB = 1024 KiB. Àwọn ètò ìṣiṣẹ́, RAM ni wọ́n ń lò ó. Ìṣirò kọ̀m̀pútà tòótọ́! ~7% tóbi ju oníkìbìtì lọ.

• 1 KiB = 1024 báìtì (2^10)
• 1 MiB = 1024 KiB (2^20)
• 1 GiB = 1024 MiB (2^30)
• OS & RAM n lo èyí

8 bítì = 1 báìtì. Iyára Íńtánẹ́ẹ̀tì n lo bítì (Mbps, Gbps). Ìpamọ́ n lo báìtì (MB, GB). Íńtánẹ́ẹ̀tì 100 Mbps = 12.5 MB/s ìgbàsílẹ̀. b kékeré = bítì, B ńlá = Báìtì!

• 8 bítì = 1 báìtì
• Mbps = mέgàbítì/ìṣẹ́jú àáyá (iyára)
• MB = mέgàbáìtì (ìpamọ́)
• Pín bítì pẹ̀lú 8 fún báìtì

Agbára 1000. Ìṣirò rọrùn! 1 KB = 1000 B, 1 MB = 1000 KB. Ìlànà fún àwọn dráìfù líle, SSDs, àwọn ìdíwọ̀n dátà íńtánẹ́ẹ̀tì. Ó jẹ́ kí agbára hàn tóbi nínú ìpolówó ọjà.

• Ìpìlẹ̀ 10 (agbára 1000)
• KB, MB, GB, TB, PB
• Lílo láti ọwọ́ àwọn aṣe-nǹkan
• Ó rọrùn fún ìpolówó ọjà!

Agbára 1024. Abínibí kọ̀m̀pútà! 1 KiB = 1024 B, 1 MiB = 1024 KiB. Ìlànà fún àwọn ètò fáìlì OS, RAM. Ó ń fi agbára tí a lè lò hàn. Ó máa ń tóbi ju ~7% lọ ní ìpele GB.

• Ìpìlẹ̀ 2 (agbára 1024)
• KiB, MiB, GiB, TiB, PiB
• Lílo láti ọwọ́ OS & RAM
• Ìṣirò kọ̀m̀pútà tòótọ́

Ohun èlò ìpamọ́: Flọ́ṕpì (1.44 MB), CD (700 MB), DVD (4.7 GB), Blu-ray (25 GB). Pàtàkì: níbù (4 bítì), ọ̀rọ̀ (16 bítì), búlọ́ọ̀kù (512 B), ojú-ewé (4 KB).

• Àwọn agbára ohun èlò ìtàn
• Àwọn ìlànà díìsì oníná
• Àwọn ẹyọ CS ìpele-ìsàlẹ̀
• Àwọn ẹyọ ìrántí & díìsì

Ra dráìfù 1 TB, Windows fihàn 931 GiB. KÌ Í ṣe ìjẹ́kú-ìjẹ́ra! Aṣe-nǹkan: 1 TB = 1000^4 báìtì. OS: n kà ní 1024^4 báìtì (GiB). Báìtì kan náà, àwọn àkọlé ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀! 1 TB = 931.32 GiB gan-an.

• 1 TB = 1,000,000,000,000 báìtì
• 1 TiB = 1,099,511,627,776 báìtì
• 1 TB = 0.909 TiB (91%)
• KÒ sọnù, ìṣirò lásán ni!

Ní ìpele KB: ìyàtọ̀ 2.4%. Ní MB: 4.9%. Ní GB: 7.4%. Ní TB: 10%! Agbára tó ga jù = àlàfo tó tóbi jù. Dráìfù 10 TB hàn bíi 9.09 TiB. Físíìsì kò yípadà, àwọn ẹyọ nìkan ni!

• KB: ìyàtọ̀ 2.4%
• MB: ìyàtọ̀ 4.9%
• GB: ìyàtọ̀ 7.4%
• TB: ìyàtọ̀ 10%！

Íńtánẹ́ẹ̀tì: 100 Mbps = 100 mέgàBÍTÌ/ìṣẹ́jú àáyá. Ìgbàsílẹ̀ hàn MB/s = mέgàBÁÌTÌ/ìṣẹ́jú àáyá. Pín pẹ̀lú 8! 100 Mbps = 12.5 MB/s iyára ìgbàsílẹ̀ gidi. Nígbà gbogbo lo b kékeré fún bítì!

• Mbps = mέgàbítì fún ìṣẹ́jú àáyá
• MB/s = mέgàbáìtì fún ìṣẹ́jú àáyá
• Pín Mbps pẹ̀lú 8
• 100 Mbps = 12.5 MB/s

Àwọn ISP n polówó ní Mbps (bítì). Àwọn ìgbàsílẹ̀ hàn MB/s (báìtì). Íńtánẹ́ẹ̀tì 'gigabit' 1000 Mbps = 125 MB/s ìgbàsílẹ̀. Ìgbàsílẹ̀ fáìlì, síṣànwọ́lẹ̀ gbogbo wọn lo báìtì. Pín iyára tí a polówó pẹ̀lú 8!

• ISP: Mbps (bítì)
• Ìgbàsílẹ̀: MB/s (báìtì)
• 1 Gbps = 125 MB/s
• Pín pẹ̀lú 8 nígbà gbogbo!

Ṣe ètò ìpamọ́ sáfà? Lo oníkejì (GiB, TiB) fún ìpéye. Ra dráìfù? A polówó rẹ̀ ní oníkìbìtì (GB, TB). 10 TB àìṣeṣẹ́ di 9.09 TiB tí a lè lò. Ìfi-kún RAID dín kù siwaju si. Nígbà gbogbo ṣètò pẹ̀lú TiB!

• Ìṣètò: lo GiB/TiB
• Rírà: wo GB/TB
• 10 TB = 9.09 TiB
• Fi ìfi-kún RAID kún un!

RAM jẹ́ oníkejì nígbà gbogbo! 8 GB stick = 8 GiB gangan. Àwọn àdírẹ́sì ìrántí jẹ́ agbára 2. Ilé-iṣẹ́ CPU dá lórí oníkejì. DDR4-3200 = 3200 MHz, ṣùgbọ́n agbára wà ní GiB.

• RAM: oníkejì nígbà gbogbo
• 8 GB = 8 GiB (bákan náà!)
• Agbára 2 jẹ́ abínibí
• Kò sí ìdàrú-pọ̀ oníkìbìtì

Ṣe ìsọdọ̀pọ̀ TB pẹ̀lú 0.909 láti gba TiB. Tàbí: TB x 0.9 fún ìṣirò yára. 10 TB x 0.909 = 9.09 TiB. Ìyẹn ni 10% 'tó sọnù'!

• TB x 0.909 = TiB
• Kíá: TB x 0.9
• 10 TB = 9.09 TiB
• Kò sọnù!

Pín Mbps pẹ̀lú 8 fún MB/s. 100 Mbps / 8 = 12.5 MB/s. 1000 Mbps (1 Gbps) / 8 = 125 MB/s. Kíá: pín pẹ̀lú 10 fún ìṣirò.

• Mbps / 8 = MB/s
• 100 Mbps = 12.5 MB/s
• 1 Gbps = 125 MB/s
• Kíá: pín pẹ̀lú 10

CD = 700 MB. DVD = 4.7 GB = 6.7 CDs. Blu-ray = 25 GB = 35 CDs = 5.3 DVDs. Flọ́ṕpì = 1.44 MB = 486 flọ́ṕpì fún CD kan!

• 1 DVD = 6.7 CDs
• 1 Blu-ray = 35 CDs
• 1 CD = 486 flọ́ṕpì
• Ojú ìwòye ìtàn!

Ra dráìfù òde 4 TB. Windows fihàn 3.64 TiB. Níbo ni ìpamọ́ náà lọ?

Kò sí ohun tó sọnù! Aṣe-nǹkan: 4 TB = 4,000,000,000,000 báìtì. Windows n lo TiB: 4 TB / 1.0995 = 3.638 TiB. Ìṣirò gangan: 4 x 0.909 = 3.636 TiB. Nígbà gbogbo ~10% ìyàtọ̀ ní ìpele TB. Gbogbo rẹ̀ wà níbẹ̀, àwọn ẹyọ ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ ni!

ISP ṣèlérí íńtánẹ́ẹ̀tì 200 Mbps. Iyára ìgbàsílẹ̀ fihàn 23-25 MB/s. Ṣé wọ́n n rẹ́ mi jẹ?

Rárá o! 200 Mbps (mέgàBÍTÌ) / 8 = 25 MB/s (mέgàBÁÌTÌ). O n gba ohun tó o sanwó fún gan-an! Àwọn ISP n polówó ní bítì (ó hàn tóbi), àwọn ìgbàsílẹ̀ hàn ní báìtì. 23-25 MB/s pé pérépéré (ìfi-kún = 2 MB/s). Nígbà gbogbo pín Mbps tí a polówó pẹ̀lú 8.

Nílo láti tọ́jú 50 TB dátà. Èló ni dráìfù 10 TB nínú RAID 5?

50 TB = 45.52 TiB gangan. Olúkúlùkù dráìfù 10 TB = 9.09 TiB. RAID 5 pẹ̀lú dráìfù 6: 5 x 9.09 = 45.45 TiB tí a lè lò (dráìfù 1 fún ìbáramu). O nílò 6 x 10 TB dráìfù. Nígbà gbogbo ṣètò ní TiB! Àwọn nọ́mbà TB oníkìbìtì n tan ni jẹ.

Agbára 'tí a ṣe àtúnṣe' flọ́ṕpì 3.5": 1.44 MB. Àìṣe àtúnṣe: 1.474 MB (30 KB púpọ̀ síi). Ìyẹn ni 512 báìtì fún sẹ́kítọ̀ x 18 sẹ́kítọ̀ x 80 orin x 2 ojú = 1,474,560 báìtì. Ó sọnù sí dátà-ìtọ́kasí àtúnṣe!

Ogun àwọn ìwọ̀n! DVD-R àti DVD+R méjèèjì jẹ́ 4.7 GB. ṢÙGBỌ́N DVD+R ẹlẹ́gbẹ́-méjì = 8.5 GB, DVD-R DL = 8.547 GB. Ìyàtọ̀ kékeré. Plus borí fún ìbáramu, minus borí fún agbára. Méjèèjì n ṣiṣẹ́ níbi gbogbo báyìí!

Kí ló dé tí ó jẹ́ ìṣẹ́jú 74? Ààrẹ Sony fẹ́ kí Orin Kẹsàn-án Beethoven wọlé. 74 ìṣẹ́jú x 44.1 kHz x 16 bítì x 2 ìkànnì = 783,216,000 báìtì ≈ 747 MB àìṣeṣẹ́. Pẹ̀lú àtúnṣe àṣìṣe: 650-700 MB tí a lè lò. Orin ló darí ìmọ̀-ẹ̀rọ!

KiB, MiB, GiB jẹ́ àṣẹ láti ọdún 1998! International Electrotechnical Commission (IEC) ṣe ìlànà àwọn àlẹ̀mọ́ oníkejì. Kí ó tó di ìgbà yẹn: gbogbo ènìyàn lo KB fún 1000 àti 1024. Ìdàrú-pọ̀ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún! Báyìí a ní ìjìnlẹ̀ òye.

1 YB = 1,000,000,000,000,000,000,000,000 báìtì. Gbogbo dátà lórí Ayé: ~60-100 ZB (bíi ti 2020). Yóò nílò 60-100 YB fún GBOGBO dátà tí èdá ènìyàn ti dá rí. Àpapọ̀: 60 yottabytes láti tọ́jú ohun gbogbo!

1956 IBM 350: 5 MB, ìwúwo 1 tọ́ọ̀nù, iye $50,000/MB. 2023: 20 TB SSD, ìwúwo 50g, iye $0.025/GB. Mílíọ̀nù ìgbà pókù. Bílọ̀nù ìgbà kéré. Dátà kan náà. Òfin Moore + idán iṣẹ́-ọnà!

Ṣáájú ìpamọ́ onímágínẹ́ẹ̀tì, dátà wà lórí àwọn ohun èlò tí a lè fọwọ́ kàn: àwọn káàdì oníhò, téèpù ìwé, àti àwọn ètò ìpààrọ̀. Ìpamọ́ jẹ́ afọwọ́ṣe, ó lọ́ra, a sì fi àwọn lẹ́tà díwọ̀n rẹ̀, kì í ṣe báìtì.

• **Káàdì Oníhò Hollerith** (1890) - 80 ọ̀wọ́ x 12 ìlà = 960 bítì (~120 báìtì). Ìkànìyàn 1890 ti US lo mílíọ̀nù 62 káàdì! Wọ́n wúwo tó 500 tọ́ọ̀nù.
• **Téèpù Ìwé** (1940s) - 10 lẹ́tà fún ìwọ̀n kan. Àwọn ètò ENIAC wà lórí téèpù ìwé. Ródò kan = díẹ̀ KB. Ó máa ń fàya, ìwọlé tẹ̀ léra nìkan.
• **Túbù Williams** (1946) - RAM àkọ́kọ́! 1024 bítì (128 báìtì) lórí CRT. A leè yí padà. Ó gbọ́dọ̀ di tuntun ní ìgbà 40/ìṣẹ́jú àáyá tàbí kí dátà pòórá.
• **Ìrántí Láìpẹ́** (1947) - Àwọn ìlà ìdádúró mercury. Ìgbì ohùn ló ń tọ́jú dátà! 1000 bítì (125 báìtì). Ìṣirò oníhùn!

Ìpamọ́ ni ìdènà. Àwọn ètò kéré nítorí pé ìpamọ́ kò pọ̀. Ètò 'ńlá' kan wọ inú káàdì oníhò 50 (~6 KB). Èrò 'fipamọ́' dátà kò sí—àwọn ètò n ṣiṣẹ́ lẹ́ẹ̀kan.

Ìgbasílẹ̀ onímágínẹ́ẹ̀tì yí ohun gbogbo padà. Téèpù, ìlù, àti díìsì leè tọ́jú mέgàbáìtì—ẹgbẹẹgbẹ̀rún ìgbà ju káàdì oníhò lọ. Ìwọlé àìtẹ̀ léra di ṣíṣe.

• **IBM 350 RAMAC** (1956) - Dráìfù líle àkọ́kọ́. 5 MB lórí 50x 24" pélébé. Ó wúwo tó 1 tọ́ọ̀nù. Iye $35,000 ($50,000/MB ní owó 2023). Ìwọlé àìtẹ̀ léra ní <1 ìṣẹ́jú àáyá!
• **Téèpù Onímágínẹ́ẹ̀tì** (1950s+) - Ródò sí ródò. 10 MB fún ródò ní ìbẹ̀rẹ̀. Ìwọlé tẹ̀ léra. Àwọn ààbò, àwọn àpamọ́. Wọ́n ṣì ń lò ó fún ìpamọ́ òtútù lónìí!
• **Díìsì Flọ́ṕpì** (1971) - flọ́ṕpì 8": 80 KB. Ohun èlò onímágínẹ́ẹ̀tì àkọ́kọ́ tó ṣee gbérò. Ó leè fi ètò ránṣẹ́! 5.25" (1976): 360 KB. 3.5" (1984): 1.44 MB.
• **Dráìfù Winchester** (1973) - Àwọn pélébé tí a dí pa. 30 MB. Ìpìlẹ̀ fún gbogbo HDD òde òní. "30-30" (30 MB àìyípadà + 30 MB yíyọ kúrò) bíi ìbọn Winchester.

Ìpamọ́ onímágínẹ́ẹ̀tì jẹ́ kí ìṣirò ti ara ẹni ṣeéṣe. Àwọn ètò leè ju >100 KB. Dátà leè wà pẹ́. Àwọn ibi ìpamọ́ dátà di ṣíṣe. Sáà 'fipamọ́' àti 'gbéwọlé' bẹ̀rẹ̀.

Lásà ń ka àwọn ihò kékeré nínú díìsì oníke. CD, DVD, Blu-ray mú gígàbáìtì wá fún àwọn oníbàárà. Kíkà nìkan → àkọsílẹ̀ → àtúnkọ sílẹ̀ ìdàgbàsókè.

• **CD (Compact Disc)** (1982) - 650-700 MB. 74-80 ìṣẹ́jú ohùn. Agbára 5000x flọ́ṕpì! Ó pa flọ́ṕpì run fún pípín ohun èlò kọ̀m̀pútà. $1-2/díìsì nígbà tó gbajúmọ̀ jùlọ.
• **CD-R/RW** (1990s) - Àwọn CD tí a lè kọ sí. Ìgbasílẹ̀ nílé. Àdàlù CDs, àwọn àpamọ́ àwòrán. Sáà '$1 fún 700 MB'. Ó dà bíi pé kò lópin ní ìfiwéra pẹ̀lú 1.44 MB flọ́ṕpì.
• **DVD** (1997) - 4.7 GB ẹlẹ́gbẹ́ kan, 8.5 GB ẹlẹ́gbẹ́ méjì. Agbára 6.7x CD. Fídíò HD ṣeéṣe. Ogun ìwọ̀n: DVD-R vs DVD+R (méjèèjì ye).
• **Blu-ray** (2006) - 25 GB ẹlẹ́gbẹ́ kan, 50 GB ẹlẹ́gbẹ́ méjì, 100 GB ẹlẹ́gbẹ́ mẹ́rin. Lásà aláwọ̀ búlúù (405nm) vs pupa DVD (650nm). Ìgbì tó kúrú jù = ihò kékeré = dátà púpọ̀ síi.
• **Ìdínkù** (2010+) - Síṣànwọ́lẹ̀ pa ohun èlò oníná run. Dráìfù fláàṣì USB pókù, yára, a leè tún kọ sí. Kọ̀ǹpútà alágbèéká tó gbẹ̀yìn pẹ̀lú dráìfù oníná: ~2015. Sùn re, ohun èlò oníhùmọ̀.

Ìpamọ́ oníná jẹ́ kí àwọn fáìlì ńlá di ti gbogbo ènìyàn. Gbogbo ènìyàn ní akọ̀wé CD. Àdàlù CDs, àwọn àpamọ́ àwòrán, àwọn ààbò ohun èlò kọ̀m̀pútà. Ṣùgbọ́n síṣànwọ́lẹ̀ àti àwọsánmà pa á run. Ìpamọ́ oníná jẹ́ fún ìtọ́jú nìkan báyìí.

Ìpamọ́ oníhùmọ̀-líle láìsí àwọn èròjà tó ń rìn. Ìrántí fláàṣì lọ láti kílíbáìtì ní 1990 sí tẹ́ràbáìtì ní 2020. Iyára, ìfaradà, àti ìpọ́njú bú gbàù.

• **Dráìfù Fláàṣì USB** (2000) - 8 MB àwọn àwoṣe àkọ́kọ́. Ó rọ́pò flọ́ṕpì lójijì. Ní ọdún 2005: 1 GB fún $50. Ní ọdún 2020: 1 TB fún $100. 125,000x ìdínkù owó!
• **Káàdì SD** (1999) - 32 MB ní ìbẹ̀rẹ̀. Àwọn kámẹ́rà, fóònù, àwọn ọkọ̀ òfurufú. microSD (2005): ìwọ̀n èékúnná. 2023: 1.5 TB microSD—dọ́gba pẹ̀lú mílíọ̀nù 1 flọ́ṕpì!
• **SSD (Solid State Drive)** (2007+) - Àwọn SSD oníbàárà dé. 2007: 64 GB fún $500. 2023: 4 TB fún $200. 10-100x yára ju HDD lọ. Kò sí èròjà tó ń rìn = ìdákẹ́jẹ́ẹ́, àìbàjẹ́.
• **NVMe** (2013+) - Àwọn SSD PCIe. 7 GB/s iyára kíkà (vs 200 MB/s HDD). Ìgbéwọlé eré: ìṣẹ́jú àáyá dípò ìṣẹ́jú. OS bẹ̀rẹ̀ ní <10 ìṣẹ́jú àáyá.
• **Fláàṣì QLC** (2018+) - 4 bítì fún sẹ́ẹ̀lì. Pókù ṣùgbọ́n lọ́ra ju TLC (3 bítì). Ó jẹ́ kí àwọn SSD oníbàárà ọ̀pọ̀-TB ṣeéṣe. Ìpààrọ̀: ìfaradà vs agbára.

Fláàṣì borí. HDD ṣì ń lò fún ìpamọ́ púpọ̀ (èrè iye/GB), ṣùgbọ́n gbogbo ìpamọ́ iṣẹ́-ṣíṣe jẹ́ SSD. Tí ó tẹ̀ lé: Àwọn SSD PCIe 5.0 (14 GB/s). Ìrántí CXL. Ìrántí tí kò pòórá. Ìpamọ́ àti RAM parapọ̀.

Àwọn dráìfù kọ̀ọ̀kan < 20 TB. Àwọn ibùdó dátà n tọ́jú ẹ́kísàbáìtì. Amazon S3, Google Drive, iCloud—ìpamọ́ di iṣẹ́ ìsìn. A jáwọ́ nínú ríronú nípa agbára.

• **Amazon S3** (2006) - Iṣẹ́ ìsìn ìpamọ́ tí a sanwó fún GB. Ìpamọ́ 'àìlópin' àkọ́kọ́. $0.15/GB/oṣù ní ìbẹ̀rẹ̀. Báyìí $0.023/GB/oṣù. Ó sọ ìpamọ́ di ọjà.
• **Dropbox** (2008) - Mú ohun gbogbo báradé. 'Gbàgbé nípa fífipamọ́.' Ààbò aifọwọyi. 2 GB ọ̀fẹ́ yí ìwà padà. Ìpamọ́ di àìfojúrí.
• **Ìwólulẹ̀ Owó SSD** (2010-2020) - $1/GB → $0.10/GB. 10x pókù ní ọdún mẹ́wàá. Àwọn SSD lọ láti nǹkan ìgbafẹ́ sí ìlànà. Gbogbo kọ̀ǹpútà alágbèéká ni a fi SSD ṣe ní ọdún 2020.
• **Àwọn SSD 100 TB** (2020+) - Àwọn SSD ilé-iṣẹ́ dé 100 TB. Dráìfù kan = mílíọ̀nù 69 flọ́ṕpì. $15,000 ṣùgbọ́n $/GB tẹ̀síwájú láti dínkù.
• **Ìpamọ́ DNA** (ìdánwò) - 215 PB fún gíráàmù. Àfihàn Microsoft/Twist Bioscience: kọ 200 MB sínú DNA. Ó dúró fún 1000+ ọdún. Ìtọ́jú ọjọ́ iwájú?

A n yá ìpamọ́ báyìí, kì í ṣe níní rẹ̀. '1 TB iCloud' dùn bíi púpọ̀, ṣùgbọ́n ó jẹ́ $10/oṣù a sì n lò ó láìronú. Ìpamọ́ di ohun èlò bíi iná mànàmáná.

Àwọn àìní ìpamọ́ oníbàárà gbòòrò pẹ̀lú àwọn àwòrán, fídíò, àti eré. Mímọ ìlò rẹ n dènà sísan owó jù tàbí pípàdánù ààyè.

• **Fóònù**: 64-512 GB. Àwọn àwòrán (5 MB kọ̀ọ̀kan), fídíò (200 MB/ìṣẹ́jú 4K), àwọn ohun èlò (50-500 MB kọ̀ọ̀kan). 128 GB gba ~20,000 àwòrán + 50 GB ohun èlò.
• **Kọ̀ǹpútà Alágbèéká/Orí Tábìlì**: 256 GB-2 TB SSD. OS + ohun èlò: 100 GB. Àwọn eré: 50-150 GB kọ̀ọ̀kan. 512 GB bó de fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ olùlò. 1 TB fún àwọn aṣeré/aṣẹ̀dá.
• **Ààbò Òde**: 1-4 TB HDD. Ààbò ètò kíkún + àwọn àpamọ́. Òfin àtampako: 2x agbára dráìfù inú rẹ.
• **Ìpamọ́ Àwọsánmà**: 50 GB-2 TB. iCloud/Google Drive/OneDrive. Mú àwọn àwòrán/ìwé báradé aifọwọyi. $1-10/oṣù ní àṣà.

Àtúnṣe fídíò, àwọn àwòrán RAW, àti ìṣàfihàn 3D béèrè fún ìpamọ́ àti iyára tó pọ̀. Àwọn oníṣẹ́ ọnà nílò ìpamọ́ iṣẹ́ ìwọ̀n-TB.

• **Fọ́tò**: Àwọn fáìlì RAW: 25-50 MB kọ̀ọ̀kan. 1 TB = 20,000-40,000 RAWs. JPEG: 5-10 MB. Ààbò ṣe pàtàkì!
• **Àtúnṣe Fídíò 4K**: 4K60fps ≈ 12 GB fún ìṣẹ́jú (ProRes). Iṣẹ́ àkànṣe wákàtí 1 = 720 GB fídíò àìṣeṣẹ́. 2-4 TB NVMe SSD kéré jùlọ fún àkókò.
• **Fídíò 8K**: 8K30fps ≈ 25 GB fún ìṣẹ́jú. Wákàtí 1 = 1.5 TB! Ó nílò àkójọpọ̀ RAID 10-20 TB.
• **Ìṣàfihàn 3D**: Àwọn ilé-ìkàwé àwòrán: 100-500 GB. Àwọn fáìlì iṣẹ́ àkànṣe: 10-100 GB. Àwọn fáìlì àpamọ́: 500 GB-2 TB. Àwọn ibùdó iṣẹ́ ọ̀pọ̀-TB jẹ́ ìlànà.

Àwọn eré òde òní tóbi púpọ̀. Didara àwòrán, ohùn ní èdè ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀, àti àwọn ìṣàfihàn tuntun n mú ìwọ̀n pọ̀ si.

• **Àwọn Ìwọ̀n Eré**: Àdáni: 1-10 GB. AAA: 50-150 GB. Call of Duty/Warzone: 200+ GB!
• **Ìpamọ́ Kọ́ńsólù**: PS5/Xbox Series: 667 GB tí a lè lò (nínú 825 GB SSD). Ó gba eré AAA 5-10.
• **Eré PC**: 1 TB kéré jùlọ. 2 TB ni a dámọ̀ràn. NVMe SSD fún àkókò ìgbéwọlé (5-10x yára ju HDD).
• **Àwọn Ìṣàfihàn Tuntun**: Àwọn àtúnṣe: 5-50 GB kọ̀ọ̀kan. Àwọn eré kan nílò àtúngbéwọlé 100+ GB fún àwọn ìṣàfihàn tuntun!

Àwọn kan n tọ́jú ohun gbogbo: àwọn fídíò, eré tẹlifíṣọ̀n, àkójọpọ̀ dátà, Wikipedia. 'Àwọn akó-dátà-jọ' n díwọ̀n ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ tẹ́ràbáìtì.

• **Sáfà Ohun Èlò**: Plex/Jellyfin. Àwọn fídíò 4K: 50 GB kọ̀ọ̀kan. 1 TB = 20 fídíò. Ilé-ìkàwé fídíò 100 = 5 TB.
• **Àwọn Eré Tẹlifíṣọ̀n**: Àkójọpọ̀ kíkún: 10-100 GB (SD), 50-500 GB (HD), 200-2000 GB (4K). Breaking Bad kíkún: 35 GB (720p).
• **Ìtọ́jú Dátà**: Àkójọpọ̀ ọ̀rọ̀ Wikipedia: 20 GB. Internet Archive: 70+ PB. /r/DataHoarder: àwọn ẹni kọ̀ọ̀kan pẹ̀lú 100+ TB àkójọpọ̀ ilé!
• **Àwọn Àkójọpọ̀ NAS**: NAS oníyàrá 4: 16-48 TB ní àṣà. Oníyàrá 8: 100+ TB. Ààbò RAID ṣe pàtàkì.

Àwọn iṣẹ́ ń ṣiṣẹ́ ní ìwọ̀n petabyte. Àwọn ibi ìpamọ́ dátà, àwọn ààbò, àyẹ̀wò, àti ìbámu n fa àwọn àìní ìpamọ́ tó pọ̀.

• **Àwọn Sáfà Ibi Ìpamọ́ Dátà**: DB ìṣòwò: 1-10 TB. Àyẹ̀wò/ibi ìpamọ́ dátà: 100 TB-1 PB. Dátà gbígbóná lórí SSD, tútù lórí HDD.
• **Ààbò & Ìtúnṣe**: Òfin 3-2-1: 3 ẹ̀dà, 2 irú ohun èlò, 1 ní ibòmíràn. Tí o bá ní dátà 100 TB, o nílò agbára ààbò 300 TB!
• **Ìṣọ́ Fídíò**: Kámẹ́rà 1080p: 1-2 GB/wákàtí. 4K: 5-10 GB/wákàtí. Kámẹ́rà 100 24/7 = 100 TB/oṣù. Ìtọ́jú: ọjọ́ 30-90 ní àṣà.
• **Ìpamọ́ VM/Konteena**: Àwọn ẹ̀rọ fojúrí: 20-100 GB kọ̀ọ̀kan. Ìpamọ́ àkópọ̀: 10-100 TB fún àkópọ̀. SAN/NAS ṣe pàtàkì.

Ìmọ̀ nípa àbùdá, físíìsì, ìṣàfihàn ojú ọjọ́, àti ìmọ̀ ìràwọ̀ n mú dátà jáde yára ju bí a ṣe leè yẹ̀ ẹ́ wò.

• **Àbùdá Ènìyàn**: Bílọ̀nù 3 ìpìlẹ̀ = 750 MB àìṣeṣẹ́. Pẹ̀lú àlàyé: 200 GB. Iṣẹ́ Àkànṣe Àbùdá 1000: 200 TB!
• **CERN LHC**: 1 PB lójoojúmọ́ nígbà iṣẹ́. Bílọ̀nù 600 ìkọlù lójoojúmọ́. Ìpèníjà ìpamọ́ > ìpèníjà ìṣirò.
• **Àwọn Àwoṣe Ojú Ọjọ́**: Ìṣàfihàn kan: 1-10 TB àbájáde. Àpapọ̀ (100+ ipo): 1 PB. Dátà ìtàn: 10+ PB.
• **Ìmọ̀ Ìràwọ̀**: Square Kilometre Array: 700 TB lójoojúmọ́. Ìjókòó tẹlifíṣọ̀n kan: 1 PB. Ìgbà ayé: ẹ́kísàbáìtì.

Ó hàn bíi 931 GiB, kì í ṣe GB! Windows n fihàn GiB ṣùgbọ́n ó pe é ní 'GB' (ó ń da ènìyàn láàmú!). Aṣe-nǹkan: 1 TB = 1,000,000,000,000 báìtì. Windows: 1 TiB = 1,099,511,627,776 báìtì. 1 TB = 931.32 GiB. Kò sí ohun tó sọnù! Ìṣirò lásán. Tẹ dráìfù lẹ́ẹ̀mejì ní Windows, ṣàyẹ̀wò: ó fihàn báìtì dáadáa. Àwọn ẹyọ nìkan ni a kọ sí i lọ́nà àìtọ́.

GB (gigabyte) = 1,000,000,000 báìtì (oníkìbìtì, ìpìlẹ̀ 10). GiB (gibibyte) = 1,073,741,824 báìtì (oníkejì, ìpìlẹ̀ 2). 1 GiB = 1.074 GB (~7% tóbi ju). Àwọn aṣe-dráìfù n lo GB (ó hàn tóbi). OS n lo GiB (ìṣirò kọ̀m̀pútà tòótọ́). Méjèèjì n díwọ̀n báìtì kan náà, ọ̀nà kíkà ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀! Nígbà gbogbo sọ èyí tí o ní lọ́kàn.

Pín Mbps pẹ̀lú 8 láti gba MB/s. A polówó Íńtánẹ́ẹ̀tì ní mέgàBÍTÌ (Mbps). Àwọn ìgbàsílẹ̀ hàn ní mέgàBÁÌTÌ (MB/s). 100 Mbps / 8 = 12.5 MB/s ìgbàsílẹ̀ gidi. 1000 Mbps (1 Gbps) / 8 = 125 MB/s. Àwọn ISP n lo bítì nítorí pé àwọn nọ́mbà hàn tóbi. Nígbà gbogbo pín pẹ̀lú 8!

RAM jẹ́ GiB NÍGBÀ GBOGBO! 8 GB stick kan = 8 GiB gangan. Ìrántí n lo agbára 2 (oníkejì). Kò dà bíi dráìfù líle, àwọn aṣe-RAM n lo àwọn ẹyọ kan náà bíi OS. Kò sí ìdàrú-pọ̀! Ṣùgbọ́n wọ́n pe é ní 'GB' nígbà tí ó jẹ́ GiB gan-an. Ìpolówó ọjà tún dé. Lákòótán: agbára RAM ni ohun tó sọ.

Ó dá lórí ọ̀rọ̀! Ìpolówó ọjà/títà: lo KB, MB, GB (oníkìbìtì). Ó jẹ́ kí àwọn nọ́mbà hàn tóbi. Iṣẹ́ ìmọ̀-ẹ̀rọ/ètò: lo KiB, MiB, GiB (oníkejì). Ó bá OS mu. Ìṣètò: lo oníkejì (agbára 2). Ìwé: sọ ọ́! Sọ pé '1 KB (1000 báìtì)' tàbí '1 KiB (1024 báìtì)'. Ìjìnlẹ̀ òye n dènà ìdàrú-pọ̀.

Nǹkan bíi flọ́ṕpì 486! CD = 700 MB = 700,000,000 báìtì. Flọ́ṕpì = 1.44 MB = 1,440,000 báìtì. 700,000,000 / 1,440,000 = 486.1 flọ́ṕpì. Ìyẹn ni ìdí tí CD fi rọ́pò flọ́ṕpì! Tàbí: 1 DVD = 3,264 flọ́ṕpì. 1 Blu-ray = 17,361 flọ́ṕpì. Ìpamọ́ yípadà yára!