Przelicznik Pamięci Masowej
Konwerter Pamięci Masowej — KB, MB, GB, KiB, MiB, GiB i 42+ Jednostki
Konwertuj jednostki pamięci masowej w 5 kategoriach: bajty dziesiętne (KB, MB, GB), bajty binarne (KiB, MiB, GiB), bity (Mb, Gb), nośniki danych (CD, DVD, Blu-ray) i jednostki specjalistyczne. Zrozum różnicę między systemem dziesiętnym a binarnym!
Podstawy Pamięci Masowej
Bajty Dziesiętne (SI)
System o podstawie 10. KB, MB, GB, TB używają potęg 1000. 1 KB = 1000 bajtów, 1 MB = 1000 KB. Używane przez producentów dysków twardych, dostawców internetu, w marketingu. Sprawia, że liczby wyglądają na większe!
- 1 KB = 1000 bajtów (10^3)
- 1 MB = 1000 KB (10^6)
- 1 GB = 1000 MB (10^9)
- Producenci dysków używają tego systemu
Bajty Binarne (IEC)
System o podstawie 2. KiB, MiB, GiB, TiB używają potęg 1024. 1 KiB = 1024 bajty, 1 MiB = 1024 KiB. Używane przez systemy operacyjne, RAM. Prawdziwa matematyka komputerowa! ~7% większe niż dziesiętne.
- 1 KiB = 1024 bajty (2^10)
- 1 MiB = 1024 KiB (2^20)
- 1 GiB = 1024 MiB (2^30)
- Systemy operacyjne i RAM używają tego systemu
Bity vs Bajty
8 bitów = 1 bajt. Prędkości internetu używają bitów (Mbps, Gbps). Pamięć masowa używa bajtów (MB, GB). Internet 100 Mbps = 12.5 MB/s pobierania. Mała litera b = bity, Duża litera B = Bajty!
- 8 bitów = 1 bajt
- Mbps = megabity/sekundę (prędkość)
- MB = megabajty (pamięć)
- Podziel bity przez 8, aby uzyskać bajty
- Dziesiętny: KB, MB, GB (podstawa 1000) - marketing
- Binarny: KiB, MiB, GiB (podstawa 1024) - system operacyjny
- 1 GiB = 1.074 GB (~7% większy)
- Dlaczego '1 TB' pokazuje się jako 931 GiB w systemie Windows
- Bity dla prędkości, Bajty dla pamięci
- Mała litera b = bity, Duża litera B = Bajty
Wyjaśnienie Systemów Pamięci Masowej
System Dziesiętny (SI)
Potęgi 1000. Łatwa matematyka! 1 KB = 1000 B, 1 MB = 1000 KB. Standard dla dysków twardych, SSD, limitów danych internetowych. Sprawia, że pojemności w marketingu wyglądają na większe.
- Podstawa 10 (potęgi 1000)
- KB, MB, GB, TB, PB
- Używany przez producentów
- Przyjazny dla marketingu!
System Binarny (IEC)
Potęgi 1024. Natywny dla komputera! 1 KiB = 1024 B, 1 MiB = 1024 KiB. Standard dla systemów plików OS, RAM. Pokazuje prawdziwą użyteczną pojemność. Zawsze ~7% większy na poziomie GB.
- Podstawa 2 (potęgi 1024)
- KiB, MiB, GiB, TiB, PiB
- Używany przez OS i RAM
- Prawdziwa matematyka komputerowa
Nośniki i Specjalistyczne
Nośniki danych: Dyskietka (1.44 MB), CD (700 MB), DVD (4.7 GB), Blu-ray (25 GB). Specjalistyczne: półbajt (4 bity), słowo (16 bitów), blok (512 B), strona (4 KB).
- Historyczne pojemności nośników
- Standardy dysków optycznych
- Niskopoziomowe jednostki informatyki
- Jednostki pamięci i dysku
Dlaczego Twój Dysk Pokazuje Mniej Miejsca
Mit o Brakującej Pamięci
Kupujesz dysk 1 TB, Windows pokazuje 931 GiB. TO NIE jest oszustwo! Producent: 1 TB = 1000^4 bajtów. System operacyjny: liczy w 1024^4 bajtach (GiB). Te same bajty, różne etykiety! 1 TB = dokładnie 931.32 GiB.
- 1 TB = 1,000,000,000,000 bajtów
- 1 TiB = 1,099,511,627,776 bajtów
- 1 TB = 0.909 TiB (91%)
- NIE brakuje, to tylko matematyka!
Różnica Rośnie
Na poziomie KB: 2.4% różnicy. Na MB: 4.9%. Na GB: 7.4%. Na TB: 10%! Wyższa pojemność = większa różnica. Dysk 10 TB pokazuje się jako 9.09 TiB. Fizyka się nie zmieniła, tylko jednostki!
- KB: 2.4% różnicy
- MB: 4.9% różnicy
- GB: 7.4% różnicy
- TB: 10% różnicy!
Bity dla Prędkości
Internet: 100 Mbps = 100 megaBITÓW/sekundę. Pobieranie pokazuje MB/s = megaBAJTÓW/sekundę. Podziel przez 8! 100 Mbps = 12.5 MB/s rzeczywistej prędkości pobierania. Zawsze mała litera b dla bitów!
- Mbps = megabity na sekundę
- MB/s = megabajty na sekundę
- Podziel Mbps przez 8
- 100 Mbps = 12.5 MB/s
Porównanie Systemu Dziesiętnego i Binarnego
| Poziom | Dziesiętny (SI) | Binarny (IEC) | Różnica |
|---|---|---|---|
| Kilo | 1 KB = 1,000 B | 1 KiB = 1,024 B | 2.4% większy |
| Mega | 1 MB = 1,000 KB | 1 MiB = 1,024 KiB | 4.9% większy |
| Giga | 1 GB = 1,000 MB | 1 GiB = 1,024 MiB | 7.4% większy |
| Tera | 1 TB = 1,000 GB | 1 TiB = 1,024 GiB | 10% większy |
| Peta | 1 PB = 1,000 TB | 1 PiB = 1,024 TiB | 12.6% większy |
Oś Czasu Nośników Danych
| Rok | Nośnik | Pojemność | Notatki |
|---|---|---|---|
| 1971 | Dyskietka 8" | 80 KB | Pierwsza dyskietka |
| 1987 | Dyskietka 3.5" HD | 1.44 MB | Najpopularniejsza dyskietka |
| 1994 | Zip 100 | 100 MB | Dysk Iomega Zip |
| 1995 | CD-R | 700 MB | Standard dysku optycznego |
| 1997 | DVD | 4.7 GB | Jednowarstwowy |
| 2006 | Blu-ray | 25 GB | Dysk optyczny HD |
| 2010 | Pamięć USB 128 GB | 128 GB | Przenośna pamięć stała |
| 2023 | microSD 1.5 TB | 1.5 TB | Najmniejszy format |
Zastosowania w Świecie Rzeczywistym
Prędkości Internetu
Dostawcy internetu reklamują w Mbps (bitach). Pobierania pokazują w MB/s (bajtach). Internet 'gigabitowy' 1000 Mbps = 125 MB/s prędkości pobierania. Pobieranie plików, streaming, wszystko używa bajtów. Podziel reklamowaną prędkość przez 8!
- Dostawca: Mbps (bity)
- Pobieranie: MB/s (bajty)
- 1 Gbps = 125 MB/s
- Zawsze dziel przez 8!
Planowanie Pamięci Masowej
Planujesz pamięć masową dla serwera? Użyj systemu binarnego (GiB, TiB) dla dokładności. Kupujesz dyski? Są sprzedawane w systemie dziesiętnym (GB, TB). 10 TB surowej pojemności staje się 9.09 TiB użytecznej. Narzut RAID zmniejsza ją jeszcze bardziej. Zawsze planuj z TiB!
- Planowanie: użyj GiB/TiB
- Zakupy: patrz na GB/TB
- 10 TB = 9.09 TiB
- Dodaj narzut RAID!
RAM i Pamięć
RAM jest zawsze binarny! Kość 8 GB = 8 GiB faktycznie. Adresy pamięci to potęgi 2. Architektura procesora oparta jest na systemie binarnym. DDR4-3200 = 3200 MHz, ale pojemność jest w GiB.
- RAM: zawsze binarny
- 8 GB = 8 GiB (to samo!)
- Potęgi 2 są natywne
- Brak zamieszania dziesiętnego
Szybka Matematyka
TB na TiB
Pomnóż TB przez 0.909, aby uzyskać TiB. Lub: TB x 0.9 dla szybkiego oszacowania. 10 TB x 0.909 = 9.09 TiB. To te 'brakujące' 10%!
- TB x 0.909 = TiB
- Szybko: TB x 0.9
- 10 TB = 9.09 TiB
- Nie brakuje!
Mbps na MB/s
Podziel Mbps przez 8, aby uzyskać MB/s. 100 Mbps / 8 = 12.5 MB/s. 1000 Mbps (1 Gbps) / 8 = 125 MB/s. Szybko: podziel przez 10 dla oszacowania.
- Mbps / 8 = MB/s
- 100 Mbps = 12.5 MB/s
- 1 Gbps = 125 MB/s
- Szybko: podziel przez 10
Matematyka Nośników
CD = 700 MB. DVD = 4.7 GB = 6.7 płyt CD. Blu-ray = 25 GB = 35 płyt CD = 5.3 płyt DVD. Dyskietka = 1.44 MB = 486 dyskietek na jedną płytę CD!
- 1 DVD = 6.7 płyt CD
- 1 Blu-ray = 35 płyt CD
- 1 CD = 486 dyskietek
- Perspektywa historyczna!
Jak Działają Konwersje
- Krok 1: Zidentyfikuj system (dziesiętny vs binarny)
- Krok 2: Pomnóż przez odpowiednią potęgę
- Krok 3: Bity? Podziel przez 8, aby uzyskać bajty
- Krok 4: Nośnik ma stałą pojemność
- Krok 5: Użyj TiB dla systemu operacyjnego, TB dla marketingu
Częste Konwersje
| Z | Na | Współczynnik | Przykład |
|---|---|---|---|
| GB | MB | 1000 | 1 GB = 1000 MB |
| GB | GiB | 0.931 | 1 GB = 0.931 GiB |
| GiB | GB | 1.074 | 1 GiB = 1.074 GB |
| TB | TiB | 0.909 | 1 TB = 0.909 TiB |
| Mbps | MB/s | 0.125 | 100 Mbps = 12.5 MB/s |
| Gb | GB | 0.125 | 8 Gb = 1 GB |
| bajt | bit | 8 | 1 bajt = 8 bitów |
Szybkie Przykłady
Rozwiązane Problemy
Tajemnica Brakującej Pamięci
Kupiłem zewnętrzny dysk 4 TB. Windows pokazuje 3.64 TiB. Gdzie zniknęła pamięć?
Nic nie zniknęło! Producent: 4 TB = 4,000,000,000,000 bajtów. Windows używa TiB: 4 TB / 1.0995 = 3.638 TiB. Dokładna matematyka: 4 x 0.909 = 3.636 TiB. Zawsze jest ~10% różnicy na poziomie TB. Wszystko jest na miejscu, tylko jednostki są inne!
Rzeczywistość Prędkości Pobierania
Dostawca internetu obiecuje 200 Mbps. Prędkość pobierania pokazuje 23-25 MB/s. Czy jestem oszukiwany?
Nie! 200 Mbps (megaBITÓW) / 8 = 25 MB/s (megaBAJTÓW). Otrzymujesz dokładnie to, za co zapłaciłeś! Dostawcy reklamują w bitach (wygląda na więcej), pobierania pokazują w bajtach. 23-25 MB/s jest idealne (narzut = 2 MB/s). Zawsze dziel reklamowaną prędkość w Mbps przez 8.
Planowanie Pamięci Masowej dla Serwera
Muszę przechować 50 TB danych. Ile dysków 10 TB w macierzy RAID 5?
50 TB = 45.52 TiB faktycznie. Każdy dysk 10 TB = 9.09 TiB. RAID 5 z 6 dyskami: 5 x 9.09 = 45.45 TiB użytecznej przestrzeni (1 dysk na parzystość). Potrzebujesz 6 dysków 10 TB. Zawsze planuj w TiB! Dziesiętne liczby TB wprowadzają w błąd.
Częste Błędy
- **Mylenie GB i GiB**: 1 GB ≠ 1 GiB! GB (dziesiętny) jest mniejszy. 1 GiB = 1.074 GB. System operacyjny pokazuje GiB, producenci używają GB. Dlatego dyski wyglądają na mniejsze!
- **Bity vs Bajty**: Mała litera b = bity, Duża litera B = Bajty! 100 Mbps ≠ 100 MB/s. Podziel przez 8! Prędkości internetu używają bitów, pamięć masowa używa bajtów.
- **Zakładanie liniowej różnicy**: Różnica rośnie! Na poziomie KB: 2.4%. Na poziomie GB: 7.4%. Na poziomie TB: 10%. Na poziomie PB: 12.6%. Wyższa pojemność = większa różnica procentowa.
- **Mieszanie jednostek w obliczeniach**: Nie mieszaj! GB + GiB = źle. Mbps + MB/s = źle. Najpierw przekonwertuj na tę samą jednostkę, a następnie obliczaj.
- **Zapominanie o narzucie RAID**: RAID 5 traci 1 dysk. RAID 6 traci 2 dyski. RAID 10 traci 50%! Planuj to przy wymiarowaniu macierzy dyskowych.
- **Zamieszanie z RAM**: RAM jest sprzedawany jako GB, ale w rzeczywistości to GiB! Kość 8 GB = 8 GiB. Producenci RAM używają tych samych jednostek co system operacyjny (binarnych). Dyski nie!
Ciekawostki
Prawdziwy Rozmiar Dyskietki
Pojemność 'sformatowana' dyskietki 3.5": 1.44 MB. Niesformatowana: 1.474 MB (30 KB więcej). To jest 512 bajtów na sektor x 18 sektorów x 80 ścieżek x 2 strony = 1,474,560 bajtów. Stracone na metadane formatowania!
DVD-R vs DVD+R
Wojna formatów! DVD-R i DVD+R oba mają 4.7 GB. ALE DVD+R dwuwarstwowy = 8.5 GB, DVD-R DL = 8.547 GB. Mała różnica. Plus wygrał ze względu na kompatybilność, minus ze względu na pojemność. Teraz oba działają wszędzie!
Tajemnica 74 Minut CD
Dlaczego 74 minuty? Prezes Sony chciał, aby zmieściła się 9. Symfonia Beethovena. 74 min x 44.1 kHz x 16 bitów x 2 kanały = 783,216,000 bajtów ≈ 747 MB surowych danych. Z korekcją błędów: 650-700 MB użytecznych. Muzyka podyktowała technologię!
Binarny Standard IEC
KiB, MiB, GiB są oficjalne od 1998 roku! Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna (IEC) ustandaryzowała przedrostki binarne. Wcześniej: wszyscy używali KB zarówno dla 1000, jak i 1024. Zamieszanie przez dziesięciolecia! Teraz mamy jasność.
Skala Jottabajta
1 YB = 1,000,000,000,000,000,000,000,000 bajtów. Wszystkie dane na Ziemi: ~60-100 ZB (stan na 2020 rok). Potrzeba by 60-100 YB na WSZYSTKIE dane, jakie kiedykolwiek stworzyła ludzkość. Ogółem: 60 jottabajtów na przechowanie wszystkiego!
Ewolucja Dysku Twardego
1956 IBM 350: 5 MB, waga 1 tona, koszt 50 000 $/MB. 2023: 20 TB SSD, waga 50g, koszt 0.025 $/GB. Milion razy taniej. Miliard razy mniejszy. Te same dane. Prawo Moore'a + magia produkcji!
Rewolucja w Pamięci Masowej: Od Kart Dziurkowanych do Petabajtów
Era Pamięci Mechanicznej (1890-1950)
Przed pamięcią magnetyczną dane istniały na nośnikach fizycznych: kartach dziurkowanych, taśmie papierowej i systemach przekaźnikowych. Pamięć masowa była obsługiwana ręcznie, powolna i mierzona w znakach, a nie bajtach.
- **Karta Dziurkowana Holleritha** (1890) - 80 kolumn x 12 rzędów = 960 bitów (~120 bajtów). Spis powszechny USA w 1890 roku użył 62 milionów kart! Ważyły 500 ton.
- **Taśma Papierowa** (lata 40. XX wieku) - 10 znaków na cal. Programy dla komputera ENIAC były na taśmie papierowej. Jedna rolka = kilka KB. Krucha, tylko dostęp sekwencyjny.
- **Lampa Williamsa** (1946) - Pierwsza pamięć RAM! 1024 bity (128 bajtów) na lampie katodowej. Ulatniająca się. Musiała być odświeżana 40 razy na sekundę, inaczej dane znikały.
- **Pamięć na Linii Opóźniającej** (1947) - Rtęciowe linie opóźniające. Fale dźwiękowe przechowywały dane! 1000 bitów (125 bajtów). Obliczenia akustyczne!
Pamięć masowa była wąskim gardłem. Programy były małe, ponieważ pamięć była rzadkością. 'Duży' program mieścił się na 50 kartach dziurkowanych (~6 KB). Koncepcja 'zapisywania' danych nie istniała—programy działały raz.
Rewolucja Pamięci Magnetycznej (1950-1980)
Zapis magnetyczny zmienił wszystko. Taśmy, bębny i dyski mogły przechowywać megabajty—tysiące razy więcej niż karty dziurkowane. Dostęp swobodny stał się możliwy.
- **IBM 350 RAMAC** (1956) - Pierwszy dysk twardy. 5 MB na 50 talerzach o średnicy 24 cali. Ważył 1 tonę. Kosztował 35 000 $ (50 000 $/MB w dolarach z 2023 r.). Dostęp swobodny w <1 sekundę!
- **Taśma Magnetyczna** (lata 50. XX wieku+) - Z rolki na rolkę. Początkowo 10 MB na rolkę. Dostęp sekwencyjny. Kopie zapasowe, archiwa. Nadal używana do przechowywania danych offline!
- **Dyskietka** (1971) - 8-calowa dyskietka: 80 KB. Pierwszy przenośny nośnik magnetyczny. Można było wysyłać programy pocztą! 5,25 cala (1976): 360 KB. 3,5 cala (1984): 1.44 MB.
- **Dysk Winchester** (1973) - Uszczelnione talerze. 30 MB. Podstawa wszystkich nowoczesnych dysków twardych. "30-30" (30 MB stałe + 30 MB wymienne) jak karabin Winchester.
Pamięć magnetyczna sprawiła, że komputery osobiste stały się realne. Programy mogły mieć >100 KB. Dane mogły być trwałe. Bazy danych stały się możliwe. Rozpoczęła się era 'zapisywania' i 'wczytywania'.
Era Pamięci Optycznej (1982-2010)
Lasery odczytujące mikroskopijne wgłębienia na plastikowych dyskach. CD, DVD, Blu-ray przyniosły gigabajty konsumentom. Ewolucja od tylko do odczytu → do zapisu → do wielokrotnego zapisu.
- **CD (Compact Disc)** (1982) - 650-700 MB. 74-80 minut audio. 5000x pojemność dyskietki! Zabiło dyskietkę w dystrybucji oprogramowania. 1-2 $/dysk w szczytowym okresie.
- **CD-R/RW** (lata 90. XX wieku) - Płyty CD do zapisu. Nagrywanie w domu. Płyty z miksami, archiwa zdjęć. Era '1 $ za 700 MB'. W porównaniu z dyskietkami 1.44 MB wydawało się to nieskończone.
- **DVD** (1997) - 4.7 GB jednowarstwowy, 8.5 GB dwuwarstwowy. 6.7x pojemność CD. Możliwe wideo HD. Wojna formatów: DVD-R kontra DVD+R (oba przetrwały).
- **Blu-ray** (2006) - 25 GB jednowarstwowy, 50 GB dwuwarstwowy, 100 GB czterowarstwowy. Niebieski laser (405nm) kontra czerwony DVD (650nm). Krótsza długość fali = mniejsze wgłębienia = więcej danych.
- **Upadek** (2010+) - Streaming zabił nośniki optyczne. Pamięci USB były tańsze, szybsze, wielokrotnego zapisu. Ostatni laptop z napędem optycznym: ~2015. Spoczywaj w pokoju, nośniku fizyczny.
Pamięć optyczna zdemokratyzowała duże pliki. Każdy miał nagrywarkę CD. Płyty z miksami, archiwa zdjęć, kopie zapasowe oprogramowania. Ale streaming i chmura to zabiły. Pamięć optyczna jest teraz tylko do archiwizacji.
Rewolucja Pamięci Flash (lata 90. XX wieku - obecnie)
Pamięć stała bez ruchomych części. Pamięć flash przeszła od kilobajtów w 1990 roku do terabajtów do 2020 roku. Szybkość, trwałość i gęstość eksplodowały.
- **Pamięć USB Flash** (2000) - Pierwsze modele 8 MB. Zastąpiły dyskietki z dnia na dzień. Do 2005 roku: 1 GB za 50 $. Do 2020 roku: 1 TB za 100 $. Spadek ceny 125 000 razy!
- **Karta SD** (1999) - Początkowo 32 MB. Aparaty fotograficzne, telefony, drony. microSD (2005): wielkości paznokcia. 2023: 1.5 TB microSD—równowartość 1 miliona dyskietek!
- **SSD (Solid State Drive)** (2007+) - Pojawiają się dyski SSD dla konsumentów. 2007: 64 GB za 500 $. 2023: 4 TB za 200 $. 10-100x szybsze niż HDD. Brak ruchomych części = ciche, odporne na wstrząsy.
- **NVMe** (2013+) - Dyski SSD na złączu PCIe. Prędkość odczytu 7 GB/s (w porównaniu z 200 MB/s HDD). Ładowanie gier: sekundy zamiast minut. Uruchamianie systemu operacyjnego w <10 sekund.
- **Flash QLC** (2018+) - 4 bity na komórkę. Tańsze, ale wolniejsze niż TLC (3 bity). Umożliwia wieloterabajtowe dyski SSD dla konsumentów. Kompromis: wytrzymałość kontra pojemność.
Flash wygrał. Dyski twarde nadal są używane do przechowywania dużych ilości danych (przewaga koszt/GB), ale cała wydajna pamięć to SSD. Następnie: dyski SSD PCIe 5.0 (14 GB/s). Pamięć CXL. Pamięć trwała. Pamięć masowa i RAM się zbiegają.
Era Chmury i Hiperskala (2006-obecnie)
Pojedyncze dyski < 20 TB. Centra danych przechowują eksabajty. Amazon S3, Google Drive, iCloud—pamięć masowa stała się usługą. Przestaliśmy myśleć o pojemności.
- **Amazon S3** (2006) - Usługa przechowywania danych z opłatą za GB. Pierwsza 'nieskończona' pamięć. Początkowo 0,15 $/GB/miesiąc. Teraz 0,023 $/GB/miesiąc. Uczyniło pamięć masową towarem.
- **Dropbox** (2008) - Synchronizuj wszystko. 'Zapomnij o zapisywaniu.' Automatyczna kopia zapasowa. 2 GB za darmo zmieniło zachowanie. Pamięć masowa stała się niewidoczna.
- **Krach Cen SSD** (2010-2020) - 1 $/GB → 0,10 $/GB. 10x taniej w ciągu dekady. Dyski SSD przeszły od luksusu do standardu. Do 2020 roku każdy laptop jest dostarczany z dyskiem SSD.
- **Dyski SSD 100 TB** (2020+) - Dyski SSD dla przedsiębiorstw osiągają 100 TB. Jeden dysk = 69 milionów dyskietek. 15 000 $, ale $/GB nadal spada.
- **Pamięć DNA** (eksperymentalna) - 215 PB na gram. Demonstracja Microsoft/Twist Bioscience: zakodowanie 200 MB w DNA. Stabilna przez ponad 1000 lat. Archiwizacja przyszłości?
Teraz wynajmujemy pamięć masową, a nie ją posiadamy. '1 TB w iCloud' brzmi jak dużo, ale to 10 $/miesiąc i używamy tego bez zastanowienia. Pamięć masowa stała się usługą publiczną jak prąd.
Skala Pamięci Masowej: Od Bitów do Jottabajtów
Pamięć masowa obejmuje niezrozumiały zakres—od pojedynczego bitu do sumy całej ludzkiej wiedzy. Zrozumienie tych skal kontekstualizuje rewolucję w pamięci masowej.
Poniżej Bajta (1-7 bitów)
- **Pojedynczy Bit** - Włączone/wyłączone, 1/0, prawda/fałsz. Podstawowa jednostka informacji.
- **Półbajt (4 bity)** - Pojedyncza cyfra szesnastkowa (0-F). Połowa bajta.
- **Wartość logiczna + Stan** (3 bity) - Stany sygnalizacji świetlnej (czerwony/żółty/zielony). Wczesne duszki w grach.
- **7-bitowy ASCII** - Oryginalne kodowanie znaków. 128 znaków. A-Z, 0-9, znaki interpunkcyjne.
Skala Bajta (1-1000 bajtów)
- **Znak** - 1 bajt. 'Hello' = 5 bajtów. Tweet ≤ 280 znaków ≈ 280 bajtów.
- **SMS** - 160 znaków = 160 bajtów (kodowanie 7-bitowe). Emoji = 4 bajty każdy!
- **Adres IPv4** - 4 bajty. 192.168.1.1 = 4 bajty. IPv6 = 16 bajtów.
- **Mała Ikona** - 16x16 pikseli, 256 kolorów = 256 bajtów.
- **Instrukcja Kodu Maszynowego** - 1-15 bajtów. Wczesne programy: setki bajtów.
Era Kilobajta (1-1000 KB)
- **Dyskietka** - 1.44 MB = 1440 KB. Zdefiniowała dystrybucję oprogramowania w latach 90.
- **Plik Tekstowy** - 100 KB ≈ 20 000 słów. Krótkie opowiadanie lub esej.
- **JPEG o Niskiej Rozdzielczości** - 100 KB = przyzwoita jakość zdjęcia dla internetu. 640x480 pikseli.
- **Wirus Sektora Rozruchowego** - 512 bajtów (jeden sektor). Pierwsze wirusy komputerowe były malutkie!
- **Commodore 64** - 64 KB RAM. Całe gry mieściły się w <64 KB. Elite: 22 KB!
Era Megabajta (1-1000 MB)
- **Piosenka MP3** - 3-5 MB na 3-4 minuty. Era Napstera: 1000 piosenek = 5 GB.
- **Zdjęcie o Wysokiej Rozdzielczości** - 5-10 MB z nowoczesnego aparatu w smartfonie. RAW: 25-50 MB.
- **CD** - 650-700 MB. Równowartość 486 dyskietek. Mieściło 74 minuty audio.
- **Zainstalowana Aplikacja** - Aplikacje mobilne: typowo 50-500 MB. Gry: 1-5 GB.
- **Doom (1993)** - 2.39 MB dla wersji shareware. Pełna gra: 11 MB. Zdefiniowało granie w latach 90. na ograniczonej pamięci.
Era Gigabajta (1-1000 GB)
- **Film na DVD** - 4.7 GB jednowarstwowy, 8.5 GB dwuwarstwowy. 2-godzinny film HD.
- **DVD** - 4.7 GB. Równowartość 6.7 płyt CD. Umożliwiło dystrybucję wideo HD.
- **Blu-ray** - 25-50 GB. Filmy 1080p + dodatki.
- **Nowoczesna Gra** - typowo 50-150 GB (2020+). Call of Duty: 200+ GB!
- **Pamięć Smartfona** - 64-512 GB powszechne (2023). Model podstawowy często 128 GB.
- **Dysk SSD w Laptopie** - typowo 256 GB-2 TB. 512 GB to idealny wybór dla konsumentów.
Era Terabajta (1-1000 TB)
- **Zewnętrzny Dysk Twardy** - 1-8 TB powszechne. Dyski do tworzenia kopii zapasowych. 15-20 $/TB.
- **NAS na Biurko** - 4x dyski 4 TB = 16 TB surowej pojemności, 12 TB użytecznej (RAID 5). Domowy serwer multimedialny.
- **Film 4K** - 50-100 GB. 1 TB = 10-20 filmów 4K.
- **Dane Osobowe** - Przeciętna osoba: 1-5 TB (2023). Zdjęcia, filmy, gry, dokumenty.
- **Dysk SSD dla Przedsiębiorstw** - 15-100 TB na jednym dysku. Koń pociągowy centrum danych.
- **Macierz RAID Serwera** - 100-500 TB powszechne. Macierz pamięci masowej dla przedsiębiorstw.
Era Petabajta (1-1000 PB)
- **Szafa Rack w Centrum Danych** - 1-10 PB na szafę. 100+ dysków.
- **Zdjęcia na Facebooku** - ~300 PB przesyłane dziennie (szacunek na 2020 r.). Rośnie wykładniczo.
- **CERN LHC** - 1 PB dziennie podczas eksperymentów. Strumień danych z fizyki cząstek.
- **Biblioteka Netflix** - ~100-200 PB łącznie (szacunek). Cały katalog + warianty regionalne.
- **Zdjęcia Google** - ~4 PB przesyłane dziennie (2020 r.). Miliardy zdjęć dziennie.
Eksabajt i Więcej (1+ EB)
- **Globalny Ruch Internetowy** - ~150-200 EB dziennie (2023 r.). Streaming wideo = 80%.
- **Całkowita Pamięć Google** - Szacunkowo 10-15 EB (2020 r.). Wszystkie usługi łącznie.
- **Wszystkie Ludzkie Dane** - ~60-100 ZB łącznie (2020 r.). Każde zdjęcie, film, dokument, baza danych.
- **Jottabajt** - 1 YB = 1 kwadrylion bajtów. Teoretycznie. Pomieściłby wszystkie dane Ziemi 10 000 razy.
Jeden dysk SSD o pojemności 1 TB dzisiaj przechowuje więcej danych niż cały internet w 1997 roku (~3 TB). Pamięć masowa podwaja się co 18-24 miesiące. Od 1956 roku zyskaliśmy 10 miliardów razy więcej pojemności.
Pamięć Masowa w Działaniu: Praktyczne Zastosowania
Komputery Osobiste i Urządzenia Mobilne
Potrzeby konsumentów w zakresie pamięci masowej eksplodowały wraz ze zdjęciami, filmami i grami. Zrozumienie swojego użytkowania zapobiega przepłacaniu lub wyczerpaniu miejsca.
- **Smartfon**: 64-512 GB. Zdjęcia (5 MB każde), filmy (200 MB/minutę 4K), aplikacje (50-500 MB każda). 128 GB mieści ~20 000 zdjęć + 50 GB aplikacji.
- **Laptop/Komputer Stacjonarny**: 256 GB-2 TB SSD. System operacyjny + aplikacje: 100 GB. Gry: 50-150 GB każda. 512 GB wystarcza większości użytkowników. 1 TB dla graczy/twórców.
- **Zewnętrzna Kopia Zapasowa**: 1-4 TB HDD. Pełna kopia zapasowa systemu + archiwa. Zasada ogólna: 2x pojemność dysku wewnętrznego.
- **Pamięć w Chmurze**: 50 GB-2 TB. iCloud/Google Drive/OneDrive. Automatyczna synchronizacja zdjęć/dokumentów. Zazwyczaj 1-10 $/miesiąc.
Tworzenie Treści i Produkcja Medialna
Edycja wideo, zdjęcia w formacie RAW i renderowanie 3D wymagają ogromnej ilości pamięci i szybkości. Profesjonaliści potrzebują pamięci roboczej na skalę terabajtów.
- **Fotografia**: Pliki RAW: 25-50 MB każdy. 1 TB = 20 000-40 000 plików RAW. JPEG: 5-10 MB. Kopia zapasowa jest kluczowa!
- **Edycja Wideo 4K**: 4K60fps ≈ 12 GB na minutę (ProRes). 1-godzinny projekt = 720 GB surowego materiału. Minimum 2-4 TB dysku SSD NVMe na oś czasu.
- **Wideo 8K**: 8K30fps ≈ 25 GB na minutę. 1 godzina = 1.5 TB! Wymaga macierzy RAID o pojemności 10-20 TB.
- **Renderowanie 3D**: Biblioteki tekstur: 100-500 GB. Pliki projektów: 10-100 GB. Pliki pamięci podręcznej: 500 GB-2 TB. Wieloterabajtowe stacje robocze to standard.
Gry i Wirtualne Światy
Nowoczesne gry są ogromne. Jakość tekstur, dubbing w wielu językach i aktualizacje na żywo zwiększają ich rozmiary.
- **Rozmiary Gier**: Gry niezależne: 1-10 GB. Gry AAA: 50-150 GB. Call of Duty/Warzone: 200+ GB!
- **Pamięć Konsoli**: PS5/Xbox Series: 667 GB użytecznej przestrzeni (z 825 GB SSD). Mieści 5-10 gier AAA.
- **Gry na PC**: Minimum 1 TB. Zalecane 2 TB. Dysk SSD NVMe dla szybszych czasów ładowania (5-10x szybszy niż HDD).
- **Aktualizacje**: Poprawki: 5-50 GB każda. Niektóre gry wymagają ponownego pobrania ponad 100 GB w celu aktualizacji!
Gromadzenie Danych i Archiwizacja
Niektórzy przechowują wszystko: filmy, seriale, zestawy danych, Wikipedię. 'Zbieracze danych' mierzą w dziesiątkach terabajtów.
- **Serwer Multimedialny**: Plex/Jellyfin. Filmy 4K: 50 GB każdy. 1 TB = 20 filmów. Biblioteka 100 filmów = 5 TB.
- **Seriale Telewizyjne**: Cała seria: 10-100 GB (SD), 50-500 GB (HD), 200-2000 GB (4K). Cały 'Breaking Bad': 35 GB (720p).
- **Przechowywanie Danych**: Zrzut tekstowy Wikipedii: 20 GB. Archiwum Internetu: 70+ PB. /r/DataHoarder: osoby z domowymi macierzami o pojemności 100+ TB!
- **Macierze NAS**: 4-kieszeniowy NAS: typowo 16-48 TB. 8-kieszeniowy: 100+ TB. Ochrona RAID jest niezbędna.
Infrastruktura Korporacyjna i Chmurowa
Firmy działają na skalę petabajtów. Bazy danych, kopie zapasowe, analityka i zgodność z przepisami generują ogromne potrzeby w zakresie pamięci masowej.
- **Serwery Baz Danych**: Baza transakcyjna: 1-10 TB. Analityka/hurtownia danych: 100 TB-1 PB. 'Gorące' dane na SSD, 'zimne' na HDD.
- **Kopia Zapasowa i Odzyskiwanie po Awarii**: Zasada 3-2-1: 3 kopie, 2 rodzaje nośników, 1 poza siedzibą. Jeśli masz 100 TB danych, potrzebujesz 300 TB pojemności na kopie zapasowe!
- **Monitoring Wideo**: Kamera 1080p: 1-2 GB/godzinę. 4K: 5-10 GB/godzinę. 100 kamer 24/7 = 100 TB/miesiąc. Przechowywanie: typowo 30-90 dni.
- **Pamięć Masowa dla Maszyn Wirtualnych/Kontenerów**: Maszyny wirtualne: 20-100 GB każda. Pamięć klastrowa: 10-100 TB na klaster. SAN/NAS są kluczowe.
Badania Naukowe i Big Data
Genomika, fizyka cząstek elementarnych, modelowanie klimatu i astronomia generują dane szybciej, niż można je przeanalizować.
- **Ludzki Genom**: 3 miliardy par zasad = 750 MB surowych danych. Z adnotacjami: 200 GB. Projekt 1000 Genomów: 200 TB!
- **CERN LHC**: 1 PB dziennie podczas działania. 600 milionów zderzeń cząstek na sekundę. Wyzwanie związane z przechowywaniem > wyzwanie obliczeniowe.
- **Modele Klimatyczne**: Pojedyncza symulacja: 1-10 TB danych wyjściowych. Serie symulacji (100+ scenariuszy): 1 PB. Dane historyczne: 10+ PB.
- **Astronomia**: Square Kilometre Array: 700 TB dziennie. Pojedyncza sesja teleskopu: 1 PB. Całkowita żywotność: eksabajty.
Kluczowe Kamienie Milowe w Historii Pamięci Masowej
Porady dla Profesjonalistów
- **Zawsze określaj jednostki**: Nie mów 'dysk 1 TB pokazuje 931 GB'. Mów '931 GiB'. Windows pokazuje GiB, a nie GB. Precyzja ma znaczenie!
- **Planuj pamięć masową w TiB**: Dla serwerów, baz danych, macierzy RAID. Używaj systemu binarnego (TiB) dla dokładności. Zakupy używają TB, ale planowanie wymaga TiB!
- **Dzielenie prędkości internetu**: Mbps / 8 = MB/s. Szybko: podziel przez 10 dla przybliżonego oszacowania. 100 Mbps ≈ 10-12 MB/s pobierania.
- **Sprawdzaj RAM uważnie**: Kość RAM 8 GB = 8 GiB faktycznie. RAM używa systemu binarnego. Tutaj nie ma zamieszania dziesiętnego/binarnego. W przeciwieństwie do dysków!
- **Konwersje nośników**: CD = 700 MB. DVD = 6.7 płyt CD. Blu-ray = 5.3 płyt DVD. Szybka matematyka w głowie dla nośników!
- **Małe i wielkie litery**: b = bity (prędkość), B = Bajty (pamięć). Mb ≠ MB! Gb ≠ GB! Wielkość liter ma znaczenie w przechowywaniu danych.
- **Automatyczna notacja naukowa**: Wartości ≥ 1 miliarda bajtów (1 GB+) lub < 0.000001 bajtów automatycznie wyświetlają się w notacji naukowej (np. 1.0e+9) dla czytelności!
Units Reference
Dziesiętne (SI) - Bajty
| Unit | Symbol | Base Equivalent | Notes |
|---|---|---|---|
| bajt | B | 1 byte (base) | Commonly used |
| kilobajt | KB | 1.00 KB | Commonly used |
| megabajt | MB | 1.00 MB | Commonly used |
| gigabajt | GB | 1.00 GB | Commonly used |
| terabajt | TB | 1.00 TB | Commonly used |
| petabajt | PB | 1.00 PB | Commonly used |
| eksabajt | EB | 1.00 EB | Commonly used |
| zettabajt | ZB | 1.00 ZB | — |
| jottabajt | YB | 1.00 YB | — |
Binarne (IEC) - Bajty
| Unit | Symbol | Base Equivalent | Notes |
|---|---|---|---|
| kibibajt | KiB | 1.02 KB | Commonly used |
| mebibajt | MiB | 1.05 MB | Commonly used |
| gibibajt | GiB | 1.07 GB | Commonly used |
| tebibajt | TiB | 1.10 TB | Commonly used |
| pebibajt | PiB | 1.13 PB | — |
| eksbibajt | EiB | 1.15 EB | — |
| zebibajt | ZiB | 1.18 ZB | — |
| jobibajt | YiB | 1.21 YB | — |
Bity
| Unit | Symbol | Base Equivalent | Notes |
|---|---|---|---|
| bit | b | 0.1250 bytes | Commonly used |
| kilobit | Kb | 125 bytes | Commonly used |
| megabit | Mb | 125.00 KB | Commonly used |
| gigabit | Gb | 125.00 MB | Commonly used |
| terabit | Tb | 125.00 GB | — |
| petabit | Pb | 125.00 TB | — |
| kibibit | Kib | 128 bytes | — |
| mebibit | Mib | 131.07 KB | — |
| gibibit | Gib | 134.22 MB | — |
| tebibit | Tib | 137.44 GB | — |
Nośniki Pamięci
| Unit | Symbol | Base Equivalent | Notes |
|---|---|---|---|
| floppy disk (3.5", HD) | floppy | 1.47 MB | Commonly used |
| floppy disk (5.25", HD) | floppy 5.25" | 1.23 MB | — |
| dysk Zip (100 MB) | Zip 100 | 100.00 MB | — |
| dysk Zip (250 MB) | Zip 250 | 250.00 MB | — |
| CD (700 MB) | CD | 700.00 MB | Commonly used |
| DVD (4.7 GB) | DVD | 4.70 GB | Commonly used |
| DVD dwuwarstwowa (8.5 GB) | DVD-DL | 8.50 GB | — |
| Blu-ray (25 GB) | BD | 25.00 GB | Commonly used |
| Blu-ray dwuwarstwowa (50 GB) | BD-DL | 50.00 GB | — |
Jednostki Specjalistyczne
| Unit | Symbol | Base Equivalent | Notes |
|---|---|---|---|
| nibble (4 bity) | nibble | 0.5000 bytes | Commonly used |
| słowo (16 bitów) | word | 2 bytes | — |
| podwójne słowo (32 bity) | dword | 4 bytes | — |
| poczwórne słowo (64 bity) | qword | 8 bytes | — |
| blok (512 bajtów) | block | 512 bytes | — |
| strona (4 KB) | page | 4.10 KB | — |
Często Zadawane Pytania
Dlaczego mój dysk 1 TB pokazuje się jako 931 GB w systemie Windows?
Pokazuje się jako 931 GiB, a nie GB! Windows wyświetla GiB, ale etykietuje to jako 'GB' (mylące!). Producent: 1 TB = 1,000,000,000,000 bajtów. Windows: 1 TiB = 1,099,511,627,776 bajtów. 1 TB = 931.32 GiB. Nic nie brakuje! To tylko matematyka. Kliknij prawym przyciskiem myszy na dysk w systemie Windows, sprawdź: pokazuje prawidłową liczbę bajtów. Tylko jednostki są źle oznaczone.
Jaka jest różnica między GB a GiB?
GB (gigabajt) = 1,000,000,000 bajtów (dziesiętny, podstawa 10). GiB (gibibajt) = 1,073,741,824 bajty (binarny, podstawa 2). 1 GiB = 1.074 GB (~7% większy). Producenci dysków używają GB (wygląda na więcej). System operacyjny używa GiB (prawdziwa matematyka komputerowa). Oba mierzą te same bajty, tylko inaczej liczą! Zawsze określaj, o który chodzi.
Jak przekonwertować prędkość internetu na prędkość pobierania?
Podziel Mbps przez 8, aby uzyskać MB/s. Internet jest reklamowany w megaBITACH (Mbps). Pobierania pokazują w megaBAJTACH (MB/s). 100 Mbps / 8 = 12.5 MB/s rzeczywistego pobierania. 1000 Mbps (1 Gbps) / 8 = 125 MB/s. Dostawcy używają bitów, ponieważ liczby wyglądają na większe. Zawsze dziel przez 8!
Czy RAM jest w GB czy GiB?
RAM jest ZAWSZE w GiB! Kość 8 GB = 8 GiB faktycznie. Pamięć używa potęg 2 (binarnych). W przeciwieństwie do dysków twardych, producenci RAM używają tych samych jednostek co system operacyjny. Bez zamieszania! Ale etykietują to jako 'GB', chociaż w rzeczywistości to GiB. Marketing znowu w akcji. Wniosek: pojemność RAM jest taka, jak podano.
Czy powinienem używać KB czy KiB?
Zależy od kontekstu! Marketing/sprzedaż: użyj KB, MB, GB (dziesiętny). Sprawia, że liczby wyglądają na większe. Praca techniczna/systemowa: użyj KiB, MiB, GiB (binarny). Pasuje do systemu operacyjnego. Programowanie: użyj systemu binarnego (potęgi 2). Dokumentacja: określ! Powiedz '1 KB (1000 bajtów)' lub '1 KiB (1024 bajty)'. Jasność zapobiega zamieszaniu.
Ile dyskietek zmieści się na jednej płycie CD?
Około 486 dyskietek! CD = 700 MB = 700,000,000 bajtów. Dyskietka = 1.44 MB = 1,440,000 bajtów. 700,000,000 / 1,440,000 = 486.1 dyskietek. Dlatego płyty CD zastąpiły dyskietki! Lub: 1 DVD = 3,264 dyskietek. 1 Blu-ray = 17,361 dyskietek. Pamięć masowa szybko ewoluowała!
Pełny Katalog Narzędzi
Wszystkie 71 narzędzia dostępne w UNITS