Time Converter
Од Атосекунди до Еони: Совладување на Временските Единици
Разберете како се мери времето — од атомски секунди и граѓански часовници до астрономски циклуси и геолошки епохи. Научете ги предупредувањата околу месеци/години, престапни секунди и специјализирани научни единици.
Основи на Мерењето на Времето
Атомска дефиниција
Современите секунди се реализираат со атомски часовници засновани на транзиции на цезиум.
Ова обезбедува глобално конзистентно време независно од астрономските неправилности.
- TAI: Меѓународно Атомско Време (континуирано)
- UTC: Координирано Универзално Време (TAI приспособено со престапни секунди)
- GPS време: како TAI (без престапни секунди), поместено од UTC
Граѓанско Време и Зони
Граѓанските часовници го следат UTC, но се поместени според временските зони и понекогаш се менуваат со летното сметање на времето (DST).
Календарите дефинираат месеци и години — ова не се фиксни множители на секунди.
- Месеците варираат според календарот (користиме конвенционален просек при конверзија)
- DST додава/одзема 1 час локално (нема ефект врз UTC)
Астрономска Реалност
Ротацијата на Земјата е неправилна. Сидеричкото време (во однос на ѕвездите) се разликува од сончевото време (во однос на Сонцето).
Астрономските циклуси (синодички/сидерички месеци, тропски/сидерички години) се блиски, но не и идентични.
- Сончев ден ≈ 86.400 с; сидерички ден ≈ 86.164,09 с
- Синодички месец ≈ 29,53 дена; сидерички месец ≈ 27,32 дена
- Тропска година ≈ 365,24219 дена
- Секундите се атомски; месеците/годините се конвенционални
- UTC = TAI со престапни секунди за следење на ротацијата на Земјата
- Секогаш појаснете дали „година“ или „месец“ е тропска/сидеричка/просечна
- Престапните секунди се додаваат на UTC за да се одржи усогласеноста со ротацијата на Земјата
Системи и Предупредувања
Атомско наспроти Астрономско
Атомското време е униформно; астрономското време ги одразува варијациите на ротација/орбита во реалниот свет.
- Користете атомски секунди за конверзии
- Мапирајте ги астрономските циклуси во секунди со утврдени константи
Календари и Просеци
Календарските месеци и години не се константни; конверторите користат конвенционални просеци освен ако не е поинаку наведено.
- Просечен месец ≈ 30,44 дена
- Тропска година ≈ 365,24219 дена
Престапни Секунди и Отстапувања
UTC повремено вметнува престапна секунда; TAI и GPS не го прават тоа.
- TAI − UTC варира (тековното отстапување зависи од епохата)
- На конверзиите во секунди не влијаат временските зони/летното сметање на времето
Престапни секунди и временски скали (UTC/TAI/GPS)
| Временска скала | Основа | Престапни секунди | Однос | Забелешки |
|---|---|---|---|---|
| UTC | Атомски секунди | Да (се вметнуваат повремено) | UTC = TAI − отстапување | Граѓански стандард; се усогласува со ротацијата на Земјата преку престапни секунди |
| TAI | Атомски секунди | Не | Континуирано; TAI − UTC = N секунди (зависно од епохата) | Референтна континуирана временска скала за метрологија |
| GPS | Атомски секунди | Не | GPS = TAI − 19 с; GPS − UTC = N − 19 с | Се користи од GNSS; фиксно отстапување од TAI, отстапување зависно од епохата од UTC |
Граѓанско Време и Календари
Граѓанското мерење на времето ги поставува временските зони и календарите врз UTC. Месеците и годините се конвенционални, а не точни множители на секунди.
- Временските зони се отстапувања од UTC (±hh:mm)
- Летното сметање на времето (DST) ги поместува локалните часовници за +/−1 час сезонски
- Просечниот грегоријански месец ≈ 30,44 дена; не е константен
Астрономско Време
Астрономијата го разликува сидеричкото (засновано на ѕвезди) од соларното (засновано на Сонцето) време; месечевите и годишните циклуси имаат повеќе дефиниции.
- Сидерички ден ≈ 23ч 56м 4,0905с
- Синодичкиот и сидеричкиот месец се разликуваат поради геометријата Земја–Месечина–Сонце
- Тропски, сидерички и аномалистички години
Геолошко Време
Геологијата опфаќа милиони до милијарди години. Конверторите ги изразуваат овие во секунди користејќи научна нотација.
- Мил. г. = милион години; милјар. г. = милијарда години
- Доба, епохи, периоди, ери, еони се релативни геолошки скали
Историско и Културно Време
- Олимпијада (4 години, античка Грција)
- Луструм (5 години, стар Рим)
- Мајански бактун/катун/тун циклуси
Научни и Специјализирани Единици
Физиката, компјутерството и наследените академски системи дефинираат посебни единици заради погодност или традиција.
- Џифи, шејк, сведберг (физика)
- Хелек/рега (традиционално), кè (кинески)
- ‘Бит’ (Swatch интернет време)
Планкова Скала
Планковото време tₚ ≈ 5,39×10⁻⁴⁴ с е изведено од фундаменталните константи; релевантно е во теориите на квантната гравитација.
- tₚ = √(ħG/c⁵)
- Редови на големина надвор од експерименталниот дофат
Како Функционираат Конверзиите
- мин → с: × 60; ч → с: × 3.600; д → с: × 86.400
- месец користи 30,44 дена освен ако не е наведен одреден календарски месец
- година стандардно ја користи тропската година ≈ 365,24219 дена
Брзи Примери
Секојдневни Временски Репери
| Настан | Траење | Контекст |
|---|---|---|
| Трепкање на око | 100-400 ms | Праг на човечка перцепција |
| Отчукување на срцето (во мирување) | ~1 с | 60 отчукувања во минута |
| Пуканки во микробранова печка | ~3 мин | Подготовка на брза ужина |
| ТВ епизода (без реклами) | ~22 мин | Должина на ситком |
| Филм | ~2 ч | Просек на долгометражен филм |
| Работен ден со полно работно време | 8 ч | Стандардна смена |
| Човечка бременост | ~280 дена | 9 месеци бременост |
| Орбита на Земјата (година) | 365,24 дена | Тропска година |
| Човечки животен век | ~80 години | 2,5 милијарди секунди |
| Запишана историја | ~5.000 години | Од пишувањето до денес |
Каталог на Единици
Метрички / SI
| Единица | Симбол | Секунди | Забелешки |
|---|---|---|---|
| милисекунда | ms | 0.001 | 1/1.000 од секунда. |
| секунда | s | 1 | Основна SI единица; атомска дефиниција. |
| атосекунда | as | 1.000e-18 | Атосекунда; атосекундна спектроскопија. |
| фемтосекунда | fs | 1.000e-15 | Фемтосекунда; хемиска динамика. |
| микросекунда | µs | 0.000001 | Микросекунда; 1/1.000.000 с. |
| наносекунда | ns | 0.000000001 | Наносекунда; брза електроника. |
| пикосекунда | ps | 1.000e-12 | Пикосекунда; ултрабрза оптика. |
| јоктосекунда | ys | 1.000e-24 | Јоктосекунда; теоретски скали. |
| зептосекунда | zs | 1.000e-21 | Зептосекунда; екстремна физика. |
Обични временски единици
| Единица | Симбол | Секунди | Забелешки |
|---|---|---|---|
| ден | d | 86,400 | 86.400 секунди (сончев ден). |
| час | h | 3,600 | 3.600 секунди. |
| минута | min | 60 | 60 секунди. |
| недела | wk | 604,800 | 7 дена. |
| година | yr | 31,557,600 | Тропска година ≈ 365,24219 дена. |
| век | cent | 3.156e+9 | 100 години. |
| деценија | dec | 315,576,000 | 10 години. |
| две недели | fn | 1,209,600 | Две недели = 14 дена. |
| милениум | mill | 3.156e+10 | 1.000 години. |
| месец | mo | 2,629,800 | Просечен календарски месец ≈ 30,44 дена. |
Астрономско време
| Единица | Симбол | Секунди | Забелешки |
|---|---|---|---|
| аномалистичка година | anom yr | 31,558,400 | Аномалистичка година ≈ 365,25964 дена. |
| година на затемнување | ecl yr | 29,948,000 | Драконска година ≈ 346,62 дена. |
| галактичка година | gal yr | 7.100e+15 | Орбита на Сонцето околу галаксијата (од редот на 2×10⁸ години). |
| месечев ден | LD | 2,551,440 | ≈ 29,53 дена. |
| сарос (циклус на затемнување) | saros | 568,025,000 | ≈ 18 години 11 дена; циклус на затемнување. |
| сидерички ден | sid day | 86,164.1 | Сидерички ден ≈ 86.164,09 с. |
| сидерички час | sid h | 3,590.17 | Сидерички час (1/24 од сидерички ден). |
| сидеричка минута | sid min | 59.8362 | Сидеричка минута. |
| сидерички месец | sid mo | 2,360,590 | Сидерички месец ≈ 27,32 дена. |
| сидеричка секунда | sid s | 0.99727 | Сидеричка секунда. |
| сидеричка година | sid yr | 31,558,100 | Сидеричка година ≈ 365,25636 дена. |
| сол (марсовски ден) | sol | 88,775.2 | Марсов сол ≈ 88.775,244 с. |
| сончев ден | sol day | 86,400 | Сончев ден; граѓанска основа. |
| синодички месец | syn mo | 2,551,440 | Синодички месец ≈ 29,53 дена. |
| тропска година | trop yr | 31,556,900 | Тропска година ≈ 365,24219 дена. |
Геолошко време
| Единица | Симбол | Секунди | Забелешки |
|---|---|---|---|
| милијарда години | Gyr | 3.156e+16 | Милијарда години (10⁹ години). |
| геолошка доба | age | 3.156e+13 | Геолошка возраст (приближно). |
| геолошки еон | eon | 3.156e+16 | Геолошки еон. |
| геолошка епоха | epoch | 1.578e+14 | Геолошка епоха. |
| геолошка ера | era | 1.262e+15 | Геолошка ера. |
| геолошки период | period | 6.312e+14 | Геолошки период. |
| милион години | Myr | 3.156e+13 | Милион години (10⁶ години). |
Историско / Културно
| Единица | Симбол | Секунди | Забелешки |
|---|---|---|---|
| бактун (мајански) | baktun | 1.261e+10 | Мајанско долго броење. |
| ѕвоно (наутичко) | bell | 1,800 | Бродско ѕвоно (30 минути). |
| Калипов циклус | callippic | 2.397e+9 | Калипов циклус ≈ 76 години. |
| кучешка стража | dogwatch | 7,200 | Половина стража (2 часа). |
| Хипархов циклус | hip | 9.593e+9 | Хипархов циклус ≈ 304 години. |
| индикт | indiction | 473,364,000 | 15-годишен римски даночен циклус. |
| јубилеј | jubilee | 1.578e+9 | Библиски 50-годишен циклус. |
| катун (мајански) | katun | 630,720,000 | Мајански 20-годишен циклус. |
| луструм | lustrum | 157,788,000 | 5 години (римски). |
| Метонов циклус | metonic | 599,184,000 | Метонов циклус ≈ 19 години. |
| олимпијада | olympiad | 126,230,000 | 4 години (античка Грција). |
| тун (мајански) | tun | 31,536,000 | Мајанска 360-дневна година. |
| стража (наутичка) | watch | 14,400 | Поморска стража (4 часа). |
Научно
| Единица | Симбол | Секунди | Забелешки |
|---|---|---|---|
| бит (интернет време на Swatch) | beat | 86.4 | Swatch интернет време; ден поделен на 1.000 отчукувања. |
| хелек (хебрејски) | helek | 3.33333 | 3⅓ с (хебрејски). |
| џифи (компјутери) | jiffy | 0.01 | Компјутерски ‘џифи’ (зависно од платформата, овде 0,01 с). |
| џифи (физика) | jiffy | 3.000e-24 | Физички џифи ≈ 3×10⁻²⁴ с. |
| ке (刻 кинески) | 刻 | 900 | кè 刻 ≈ 900 с (традиционален кинески). |
| момент (средновековен) | moment | 90 | ≈ 90 с (средновековен). |
| рега (хебрејски) | rega | 0.0444444 | ≈ 0,0444 с (хебрејски, традиционален). |
| шејк | shake | 0.00000001 | 10⁻⁸ с; нуклеарно инженерство. |
| сведберг | S | 1.000e-13 | 10⁻¹³ с; седиментација. |
| тау (полуживот) | τ | 1 | Временска константа; 1 с овде како референца. |
Планкова скала
| Единица | Симбол | Секунди | Забелешки |
|---|---|---|---|
| Планково време | tₚ | 5.391e-44 | tₚ ≈ 5,39×10⁻⁴⁴ с. |
Често Поставувани Прашања
Зошто конверзиите на месеци/години изгледаат 'приближно'?
Затоа што месеците и годините се конвенционални. Користиме просечни вредности (месец ≈ 30,44 дена, тропска година ≈ 365,24219 дена) освен ако не е поинаку наведено.
UTC, TAI или GPS — кој треба да го користам?
За чиста конверзија на единици, користете секунди (атомски). UTC додава престапни секунди; TAI и GPS се континуирани и се разликуваат од UTC за фиксно отстапување за дадена епоха.
Дали летното сметање на времето (DST) влијае на конверзиите?
Не. Летното сметање на времето ги поместува ѕидните часовници локално. Конверзиите помеѓу временските единици се засноваат на секунди и се независни од временската зона.
Што е сидерички ден?
Периодот на ротација на Земјата во однос на далечните ѕвезди, ≈ 86.164,09 секунди, пократок од соларниот ден од 86.400 секунди.
Комплетен Директориум на Алатки
Сите 71 алатки достапни на UNITS